САМО НЕКОЛКУ АВТОМОБИЛИ ИМААТ ЧЕСТ ДА БИДАТ ЗАПИШАНИ ВО СВЕТСКАТА ИСТОРИЈА НА ЧЕТИРИТЕ ТРКАЛА. СЕКОЈДНЕВНО ГИ СПОМЕНУВАМЕ БИДЕЈЌИ СТАНАА ЕДЕН ВИД КУЛТ НЕ САМО КАЈ ГОЛЕМИТЕ ЉУБИТЕЛИ НА ОВИЕ „ИГРАЧКИ“ ТУКУ И КАЈ ДРУГИТЕ ЖИТЕЛИ НА ПЛАНЕТАВА
Ако погледнеме наназад во времето, веднаш ќе забележиме дека овие автомобили имаат необичен и поинаков дизајн од другите. Ќе споменеме неколку, „цитроен дс“, наречена „цитроен ајкула“, „фиат панда“, првата генерација и таа по неа со обновениот облик, „цитроен цв2“, односно „спачек“, „фолксваген буба“ итн. Иако овие автомобили постигнале светска слава, сепак се на далечното второ место затоа што веќе не се произведуваат. Денес постојат автомобили што биле и се некои и нешто и во минатото и сега. Тие модели се присутни на светската сцена повеќе од половина век, на пример „шевролет корвета“ и „порше 911“ и слични. Со посебен и необичен дизајн се произведуваат долго време и во себе носат некоја харизма што не може да се опише. Токму неописливото ги води тие модели кон врвот. Многу автомобили тргнале по овој пат, но некаде на средина го прекинале производството, потоа направиле голема пауза и повторно се појавиле сомногу сличен дизајн и со малку поголеми димензии. Таков е примерот со „чинквеченто“, со „минито“, но не и со „рено петката“.
Тој многу популарен модел на континентов со децении успешно го одржуваше својот препознатлив облик, но Рено го згасна многу почитуваниот модел, а потоа го замени со моделот „клио“, чекор што се покажа како катастрофално лош за марката. Сличен, но не ист потег направи и Фиат со првата генерација од моделот „панда“. Го оставија името, но сосема го сменија дизајнот. Од легендарната „панда“ остана само името, а денес дизајнот нема никаква врска со оригиналниот на мајстор Џорџето Џуџаро. Слични се судбините и минатото и на бубата и на четворката на Рено. Шавролет и сличните го негуваат моделот и од генерација во генерација го надградуваат обликот, но не го менуваат. Тоа важи и за легендарниот „911“, само што овој проблем со сопственоста на дизајнот.
МОДЕЛ КОЈ ПРИВЛЕКУВА И ОСВОЈУВА
Некаде на почетокот на 50-тите години од минатиот век во таборот на Шевролет се подготвувале за нешто што личи на купе и на кабриолет.
Кога еден од главните првпат го видел купето од Јагуар наречено „икс к 140“, бил восхитен. Восхитеноста со „јагуар икс к 140“ довела до правење на сосема нов модел. Биле предвидени две седишта, снажен мотор сместен напред, погон назад и сè тоа за скромен износ. Планот почнал да се остварува и во 1953 година моделот првпат бил претставен пред светската јавност на Салонот за автомобили во Лос Анџелес како концепт. Малиот и многу привлечен автомобил бил наречен „корвета“, по малите брзи воени пловила со исто име. На почетокот рачно биле произведени 300 примероци, но како минувале годините, така купето и изведениот кабриолет достигнале бројки мерени со четири нули. Публиката го дочекала новиот автомобил со воодушевување, само што мал дел од неа можел да го купи. Шевролет направил автомобил за уживање, а не за секојдневни потреби, па моделот бил сместен во таборот наречен луксуз. И покрај тоа што „корветата“ е строго наменета за уживање, сепак продажната цена била и сè уште е два-три пати помала отколку на автомобилите од иста класа од континентов. Каде ќе се најде Ламборџини, Ферари или Масерати за 62.000 долари? Да за 200.000. Или можеби „911“ за таа цена? Сигурно не, ќе треба да се одвои двојно повеќе. Не е само „корветата“ со пониска цена, туку и „форд мустанг“, „доџ чарџер“, но и „шевролет камаро“ (основен модел за 21.000, а најскапиот за 67.840 долари). Така работат од другата страна од „големата бара“.
Најодговорен за создавањето на „корвета“ е Харли Ерл, кој бил воодушевен oд „јагуар икс к 140“, но и од двоседите на МГ. Планот го започнал речиси на своја рака и го нарекол „проект опел“. Со овој проект биле запознати само неколку негови најблиски соработници, но сепак не знаеле сè. Целата работа Ерл љубоморно ја криел и работел во своето мало студио. Откако планот за спортското купе бил при крај, Ерл се соочил со слатка мака. Во ГМ имало повеќе марки на автомобили, но најмногу имал контакти со Едвард Кол, главниот во Шевролет. Tој го слушал планот на Ерл за новиот автомобил и веднаш се согласил за соработка. Потоа следувала изложбата Моторама во Њујорк каде што бил прикажан луксузниот двосед.
Првата генерација наречена „к 1“ се произведувала од 1953 до 1962 година, втората „к 2“ од 1963 до 1967 година, третата „к 3“ од 1968 до 1982 година, четвртата „к 4“ од 1984 до 1996 година, петтата „к 5“ од 1997 до 2004 година, шестата „к 6“ од 2005 до 2013 година, седмата „к 7“ од 2014 до 2019 година и сегашнава, најновата, осмата „к 8“ започна со производство во 2020 година. Најнапред производството се одвивало во фабриката во Флинт, Мичиген, потоа од 1954 до 1981 година во Сент Луис во Мисури, а од 1981 година во Боулинг Грин, Кентаки. „Шевролет корвета“ како спортско купе е многу омилен кај љубителите на автомобилите, но најпопуларен и најмногу се на северноамериканскиот пазар. Надвор од таа територија продажните резултати се потпросечни и слаби, а интересот за американските спортски купе автомобили на континентов е многу скромен.
Спортското педигре почнува со појавата на првата генерација „к 1“ што веднаш отиде на 24 часа Леман. Приватниот тим на Бриџ Канингам подготвил три корвети, едната со стартен број 3 пристигнала на целта како осмопласирана, а на големо изненадување победила во својата класа, „гт“. Можеби оваа победа оставила длабоки траги кај конструкторите и затоа и ден-денес „корветите“ најчесто ги гледаме во трките на издржливост.
Тркачкa изведба која се покажала како многу успешна, именувана е како „к 5 р“. Како основа ја користи петтата генерација од сериската „корвета“ и конструирана е од работилницата Прат и Милер заедно со спортскиот оддел на ГМ. Веднаш по претставувањето оваа тркачка изведба победила на 24 часа Леман, 24 часа Дајтона, 12 часа Себринг, но и во американската Леман серија. Овој успешен модел и денес може да се види на тркачките патеки низ светот, иако веќе има свој наследник, изведбата „к 6 р“.
„К 6 р“ најчесто ја гледаме во класата „гт2“ во шампионатите на издржливост. Исто како и претходната, така и оваа изведба има многу трофеи на престижни патеки. Во 2011 година „корветата к 6 р“ со стартен број 73 прва пристигнала на целта во класата гте про. На домашна територија во трките од АЛМС (американска леман серија) секогаш е при врвот. Во класата ГТЕ Ам во 2012 година победила на четири од 10 трки и има двојна круна, во класата на возачи и класата на конструктори. И во 2013 година тимот на Корвета Рејсинг постигнал ист успех, но овој пат со пет победи од 10 трки.
Традицијата со учеството на трките на издржливост продолжува до денес и би било вистинско чудо ако тоа се смени во редовите на Шевчетвртата „к 4“, петтата „к 5“, шестата „к 6“. Најновата, односно осмата „к 8“ претставена во 2020 година ја носи ознаката „стингреј“.
Малку е чудно што Ферари, Ламборџини, Масерати, Мекларен и другите немаат модел што се произведува со децении наназад. Ако сакате да возите нова „корвета стингреј“ од оваа година, ќе треба да издвоите само 62.000 долари, цена што може само да ја сонуваат спортските купе автомобили од континентов.
ТОП НОВОСТИ
