МОЖЕБИ ОВАА ГОДИНА НЕМА ДА ПAТУВАТЕ И ДА ГИ ОСТВАРИТЕ СВОИТЕ СОНИШТА, НО СИГУРНО Е ДЕКА МОЖЕТЕ ПРЕКУ НАШИОТ ТЕКСТ ДА ГИ ЗАМИСЛИТЕ И ДОЖИВЕЕТE СИТЕ УБАВИНИ НА ЈУЖНА АМЕРИКА…МИСТЕРИОЗНИТЕ ТРАГИ ОД ЦИВИЛИЗАЦИЈАТА НА ИНКИТЕ, НЕСКРОТЕНИТЕ ТАЈНИ ЏУНГЛИ И ПЛАНИНСКИ МАСИВИ ШТО ПРКОСАТ НА СОНЦЕТО, ВЕЛИЧЕНСТВЕНИОТ ГРАД ВО ЦЕЛАТА НЕГОВА УБАВИНА И ПРИРОДЕН ШАРМ… МАГИЈАТА ИЗВИРА ОД КОНТРАСТОТ НА ОВИЕ МАГИЧНИ ПЕЈСАЖИ И МЕСТА. НИКАДЕ НЕ МОЖЕ ДА СЕ ПОЧУВСТВУВА ПРИРОДАТА ТОЛКУ ИНТЕНЗИВНО КАКО НА ОВОЈ КОНТИНЕНТ КАДЕ ДУХОТ НА ИЗГУБЕНИОТ СВЕТ СÈ УШТЕ МОЖЕ ДА СЕ ДОЖИВЕЕ.
ЕКВАДОР-КИТО
Сан Франциско де Кито, главниот град на Еквадор е еден од градовите што навистина треба да го посетите, а за Стариот град велат е можеби најубавото нешто што ќе го посетите во тој дел на континентот.
Дури и УНЕСКО потврдува дека дека стариот град Кита е најдобро зачуваниот стар град во цела Северна и Јужна Америка. Додека одите, на моменти се чувствувате како да сте се зачекориле 500 години наназад, во периодот кога градот се формирал врз урнатините на цивилизацијата на Инките кои што ја населувале оваа област, барем според кажувањата на оние кои имале можност да го посетат овој град. Фасцинира и фактот дека многу работи се сочувани до ден-денес во таква состојба да изгледа како вчера да се градени. Совршено сочувани примери на стара колонијална архитектура каде и да се свртите. Така некако би можело да се опише овој град. Тука се Големиот плоштад, Претседателската палата, Црквата на Исусовата Дружба која е прекриена целосно со злато, а Базиликата на Националниот завет со своите многубројни стаклени прозори потсетува на старите француски цркви.
БРАЗИЛ-Убавините на Кариока помеѓу планините и морето
Рио де Женеиро е име на град во државата Рио де Женеиро во југоисточен Бразил и поранешниот главен град на Бразил (од 1763 до 1960 година).
Спектакуларно природно опкружување, карневали, самба и плажи како Копакабана, Ипанема и Леблон се она по што се препознава Рио. Сепак, најпознатата атракција и заштитен знак на градот е секако статуата на Исус, позната како Кристо Редентор на планината Корковадо. Тука е и Шеќерната глава со жичарница која оди на врвот, потоа Самбодром за време на карневалот, како и стадионот Маракани, еден од најголемите во светот. Рио, исто така, ги поседува двете најголеми шуми во урбаната област, Флореста да Педра Бранка и Флореста да Тијука.
Луѓето од Рио се нарекуваат Кариоки, а неофицијална химна на градот е Сидаде Маравилхоса – Прекрасен град.
На 1 јули 2012 година областа во Рио де Женеиро што се протега од највисоките врвови на Националниот парк Тиџука до морето, вклучително и ботаничките градини од 1808 година, планината Корковадо со познатата скулптура на Христос Спасителот и ридовите над заливот Гуанабара, вклучително и обемниот урбан пејзаж покрај заливот Копакабана е на Списокот на УНЕСКО за светско наследство во Америка. Имено, УНЕСКО ја препозна оваа област заради уникатната положба во природа што го обликуваше развојот на градот и како место што силно ги инспирираше уметниците, музичарите, урбанистите, па сè до планерите и дизајнерите на пејзажи. Во текот на 2017 година е запишано и пристаништето Валонго од 1811 година, археолошки локалитет во срцето на градот, вклучително и плоштадот Жорнал до Комерцио (Jornal do Comércio), кој претставува „најважна физичка трага од пристигнувањето на африканските робови на американска територија.
Стариот дел на градот Олинда
Олинда е град во бразилската држава Пернамбуко, на североисточниот брег на Атлантскиот Океан. Градот најдобро го зачувал духот на колонијалното време благодарејќи на многу знаменитости, како што е историскиот центар каде што се одржува познатиот фестивал Олинда кој, исто како и другите бразилски фестивали, претставува улична забава со стотици музички групи и многу танци со африкански корени.
Како убав пример за зачуваното наследство на колонијалната барокна архитектура, Олинда е запишана во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1982 година како „град на уникатен шарм во кој се хармоничен баланс на зградите, градините, 20 барокни цркви, манастири и бројни мали црквички од 18 век.
Историски центар на Салвадор да Баија
Ел Салвадор е огромен град, трет по големина во Бразил. Тоа е место каде што првите освојувачите од Порту- галија во 1500 година се обиделе да ги сменат природата, културата, историјата и животот на овој далечен регион. Од 1549 година е населен со повеќето африкански црнци – робови што биле донесени во Јужна Америка за работа. Оние што успеале да преживеат, им овозможиле на своите потомци денес да живеат во убав град, град што е најафрикански и најцрн од сите други бразилски градови. Салвадор е седиште и место на потекло на капоеира, танцово-боречка вештина, која од некогаш опасна боречка вештина се претвори во уметност во танц, во игра и денес е пример како да се победи противникот со единство, ритам и движење. Градот е полн со училишта и клубови за капеира, па затоа не изненадува што целиот град, особено во недела, одекнува со звуците на овој ритам.
Но овој танц не е единствена атракција на градот. Тука се и безброј цркви, со најразлична старост, убавина, величина, храмови што им припаѓаат на десетици различни религии, групи, секти… Сите се изградени во колонијален стил, со значајно присуство на барокот. Најстарата базилика е Носо Сенхор до Бонфим (Nosso Senhor do Bonfim од средината на XIV век), најпозната по своите чудесни исцелувања. Пред црквата е ѕид, создаден спонтано, со безброј мали шарени панделки што посетителите ги купуваат од уличните продавачи и ги закачуваат на ѕидот со желба за заздравување, среќа, благосостојба… А внатре без престан свири тивка мелодична музика во која тивко, смирено, збиени едни до други, уживаат распеаните Бразилци што уживаат на улица во ритамот на капуера.
Живописните, добро зачувани згради, улици, плоштади со ресторани, продавници за сувенири и звуците на музиката – го ставија овој град под заштита на УНЕСКО како дел од светското културно наследство и тоа е еден од најпосетуваните градови во Бразил.
Бразилија
Бразилија или Бразил е главен град на Бразил. Сместен е во сојузната област Дистрито на височина од 1.000 метри, во рамките на сојузната држава Гојас. Оддалечен е 207 км од Гојанија, 1.531 км од Ел Салвадор и 930 км од Рио де Женеиро. Поширокото градско подрачје имаше 3.716.996 жители, што го прави само четврти град по големина и шесто по големина градско подрачје во Бразил. Бразилија е запишана на Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1987 година како „единствен пример за град создаден екс Нихило (EX NIHILO – од ништо) во 1956 година и тој е обележје што силно влијаеше врз историјата на урбанизмот.
Урбанистот Лусио Коста и архитектот Оскар Нимејер го осмислиле секој елемент на градот, од планот на станбени и административни области до симетријата на иновативни и имагинативни градби што требало да придонесат за хармонична целина на градот.
Градот бил изграден до 1960 година, а таа година на 21 април бил инаугуриран како нов главен град. Таа година градот имаше околу 140.000 жители, број што се зголеми на 537.000 до 1970 година.
Меѓу знаменитостите што треба да се посетат, главно, проектите на Најмиер, се издвојуваат Палатата на националниот Конгрес, претседателската палата „Паласио Алворада“, зградата на Владата, Врховниот суд, Авенијата на министерствата, Народниот театар…
На околу 350 км од градот Бело Хоризонте и 710 км од градот Бразилија на 1200 метри надморска височина се наоѓа историскиот центар Дијамантин и како што сегашното име сугерира тоа бил центар на рудниците со дијаманти. Убав пример за зачувано наследство на колонијалната барокна архитектура, Дијамантина е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1999 година како „скапоцен камен во ѓерданот на негостољубивата карпа што нè потсетува на потрагата по дијаманти во 18 век и сведочи за триумфот на човечки културни и уметнички аспирации над природата“.
Современ комплекс Пампухла
Пампулха е област на Бело Хоризонте на осум километри од центарот на градот; единствен пример за градина град создаден од 1942 до 1944 година со прекрасно истоимено вештачко езеро и модерни вили, каде што се наоѓа и големата црква Св. Фрењо Асишки, која е резултат на соработката меѓу архитектот Оскар Најмејер, урбанистот Роберт Бурл Маркс и другите иновативни бразилски уметници. Тука се наоѓа и еколошкиот зоолошки парк, а стадионот Атлетико Минеира, познат како Минеирао, е најголем стадион во државата Минас Гераис, во чиј комплекс е салата Минеирињо, најголем во Бразил. Памбула е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 2016 година како „модерен комплекс постигнат со смело користење на бетон спојувајќи го со архитектурата, хортикултурата и скулптурата во хармонична целина. Исто така, го одразува и влијанието на локалните традиции, бразилската клима и природното опкружување врз модерната архитектура. Памбулха е обележје што силно влијаело и врз историјата на урбанизмот, вклучително и бразилскиот главен град Бразилија, што е дело на овие автори.
Од богатството на Бразил во Списокот на светско наследство на УНЕСКО е ставен и Националниот парк Сера да Капивара што се наоѓа во северо- источниот дел на Бразил на планината Сера до Конго, со цел да се заштитат пештерите и карпите чии ѕидови се насликани со праисториски пештерски слики стари најмалку 25.000 години. Тој претставува извонредно сведоштво за една од најстарите човечки заедници во Јужна Америка. Поради тоа, Националниот парк Сера да Капивара, со вкупна површина од 1.291,4 км², е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО на Америка во 1991 година како „извонредно сведоштво за една од најстарите човечки заедници во Јужна Америка“.
ПЕРУ-Куско: Историската престолнина на Перу
Перу е светски позната земја, како татковината на Инките – народ што го населувал овој простор пред доаѓањето на Шпанците. Тој е национална гордост на Перу, каде што сѐ уште живее домородно население. Овој прекрасен град познат како Папокот на светот, е град чија мистика произлегува од комбинација на домородни стилови и модерниот западен начин на живот. Токму овие контрасти му даваат на градот ретка убавина. Првото нешто што на прв поглед ги збунува посетителите се ѕидовите изградени од Инките. Овие ѕидови, ѕидани со посебна инженерска техника, перфектни во поглед на статиката и сеизмиката, ги надживеале и шпанските колонијални градби, неколкупати погодени од земјотрес. Градот е сместен на 3.360 метри надморска височина и има долга и интересна историја што датира уште од 1200 година и се поврзува со првиот владетел на Инките. Во 1534 година во Куско влегол злогласниот Фрациско Писаро, го погубил последниот домороден крал и градот и освоената територија го прогласил за шпански. Куско е и најстар постојано населен град на континентот.
Градот, кој долго време бил главен град на империјата Инка, е почетна точка за посета на Мачу Пикчу. Историскиот центар на Куско е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1983 година како „пример за урбанизацијата на Инките со јасно разделени религиозни, административни, земјоделски, занаетчиски и индустриски области, на чии урнатини Шпанците изградиле барокни цркви и палати“.
На североисточниот дел на плоштадот се наоѓа Катедралата, чија стогодишна изградба во форма на латински крст биле завршена во 1650 година. Во неа се сместени 400 колонијални слики, вклучително и онаа на Маркос Запата, која ги претставува Исус и апостолите на тајната вечера како се подготвуваат да вечераат морско прасе. Капелата на „Господарот на земјотресите“ е една од најубавите и највредните за посета. Вистинската магија на катедралата лежи во преплетувањето на историјата со легендите. Се смета дека еден принц Инка бил заѕидан во ѕидовите на катедралата, па кога таа ќе се урне, принцот повторно ќе се појави за да го спаси неговиот народ од шпанските окупатори и да си ја врати изгубената територија.
Барем неколку дена треба да се одделат за посета на древните остатоци од Инките во Садајухаман. Главните ѕидови се состојат од три масивни паралелни блокови, а најголемиот од нив е висок 8,5 метри и тежок 300 тони. Овие импресивни линии, создадени за да ги одвраќаат евентуалните напаѓачи, биле изградени само со јажиња од природни влакна, камени чекани и бронзени длета.
Изгубениот град на Инките Мачу Пикчу
Посетата на Перу не би била целосна доколку не се одвои време и физичка сила за митскиот Мачу Пикчу (познат и како Мачу Пичу). Мачу Пикчу (Стари врвови) е свет на Инките (Сигурен град на Инките), кој се наоѓа на највисокиот дел на Источни Анди во Перу или, поточно, на источните падини на планинскиот венец над долината на реката Урубамба и директно над населбата Агуас Калиентес, на 2.350 метри надморска височина. Мачу Пикчу веројатно бил изграден околу 1300 година, но останал скриен до 1911 година кога го открил Американецот Хирам Бингам.
Патот до ова место води преку Куско. Мачу Пикчу е еден од најмистериозните антички градови, чие основање не е разрешено до ден-денес ниту, пак, е одгатната неговата точна намена. Градот бил изграден во 15 век на 2.430 метри надморска висина. Повеќето археолози сметаат дека Мачу Пикчу бил изграден за елитната класа на Инките, односно за императорот и благородниците, како свет град посветен на боговите и нивните храмови. Во 1976 година започнале реставраторските потфати во локалитетот и оттогаш овој град е една од најголемите туристички дестинации во Јужна Америка. Ова претставува уште поголем предизвик за друштвата за конзервација бидејќи големиот број туристи претставуваат сѐ посериозна закана за археолошките остатоци. Во 1983 година УНЕСКО реши да го заштити ова место како дел од светското културно наследство, а во 2007 година беше прогласен за едно од светски чуда на новиот свет.
Мачу Пикчу е изграден во класичен инка стил, чии ѕидови се толку добро направени што до денес ниедна тревка не успеала да изникне меѓу нив. Најпознати структури во градот се светите места, како што се опсерваторијата за набљудување на сонцето, Храмот на сонцето и Собата со трите прозорци, која е најмистериозна. Овие структури се лоцирани во таканаречениот „свет дел’“. Градот, опколен со високи планински врвови, навистина остава впечаток дека боговите се шетаат веднаш до вас. Прекрасните глетки, неверојатната положба на планинскиот срт, мистеријата што го обвива Мачу Пикчу, придонесуваат за неговата популарност и желба да се посети. Вредно за посета и Светилиштето на Чавин де Хунтар (околу 250 км северно од градот Лима и на надморска височина од 3.180 метри), претколумбиски град во Перу, со остатоци од неколку култури од Јужна Америка, од 1500 година пр.н.е. до околу 500- 300 година кога во него просперирала културата Чавин.Главниот град на цивилизацијата Чавин е изграден на пресек на природна раскрсница, чии патишта водат кон планината Кордилера Бланка. Локацијата на градот била погодна за трговија со продукти, како што се чили и сол, кои присуствувале до градот по планински патишта. Жителите на Чавин изградиле камен храм во центарот на нивниот град, познат како Кастило. Тоа била комплексна камена структура со премини лавиринти што, според некои верувања биле наменети за одвод на вода од храмот. Веројатно страничните простории биле за жртвите и за верската опрема. Оттогаш, Чавон де Хунтар служел како прв јужноамерикански храм, место на верски обреди и аџилак за многу народи од околните области, што го прави место за интеракција за многу култури.
Поради уникатните украси и урбанизација, Чавон де Хунтар е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1985 година.
Главниот град на модерен Перу е Лима. Тој личи на западните модерни метрополи и со соседниот пристаништен град Калао, формира единствен градски субјект (Лима Метрополитана) со околу 9.200.000 жители. Основан е од конквистадорот Франциско Пизаро во 1535 година како Сиудад де лос Рејес (Град на кралеви) и станал главен и најважен град на шпанското поткралство на Перу. Иако повеќепати бил оштетен од земјотреси, сепак, зачувани се многу значајни колонијални градби, како што е Манастирот на свети Фрањо (најголем манастир во Новиот Свет), дело на соработка на локалните и европските занаетчии. Манастирот поседува вредна колекција на слики и илјадници книги. Поради тоа, комплексот на Манастирот на свети Френсис е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1988 година, а проширен е на целиот историски центар на Лима во 1991 година.
Линии и цртежи на теренот во Наска и стариот град Карал
Можеби се сеќавате на мистериите на Артур Кларк, кога зборуваше за огромните цртежи во пустината Наска во Јужен Перу што многу збунуваат?
На површина од околу 450 км² на платото Наска се наоѓаат целосно рамни, долги 20 км, линии, триаголници и трапезоидни површини, како и ликови со големина од десет до неколку стотици метри. Линиите што ги прикажуваат ликовите и фигурите се длабоки само неколку сантиметри, формирани со тркалање на црвеникави камења со што се открива белата земја под неа. Некои претставуваат фигури на растенија, цвеќиња, луѓе, пајаци, мајмуни, птици, риби, гуштери и китови. Геоглифите биле направени со расчистување на карпите и отстранување на површинските, црвеникави слоеви на почвата сè до посветлите долни слоеви. Најстарите геоглифи датираат од периодот паракас (биле именувани според народите Наска што живееле во оваа област), околу 800 година пр.н.е до околу 200 година пр.н.е.
Овие линии и геоглифи во Наска и во Пампас се запишани во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1994 година како „една од најголемите мистерии на археологијата заради нивниот број, одлики, големина и континуитет, за кои се верува дека имаат ритуална астрономска улога“. Фактот дека нивното потекло и значење не се јасни го отвори патот за создавање на многу шпекулативни теории. Теориите опфаќаат повеќе гледишта, од гигантски астрономски календари до слики направени од вонземјани. Тие станаа светски познати по 1949 година со делото на Германката Марија Рајх, која се залагала за нивна заштита и толкување до нејзината смрт во 1998 година. Многу цртежи биле уништени со одењето по нив или со гумите од возилата. Забрането е движење на тој дел од пустината, со цел да се зачуваат цртежите. Но посетата на ова место е организирана и лесно достапна и се состои од 30-минутно летање над нив, наутро или попладне.
Карал е најстара претколумбиска населба на јужноамериканските култури. Сместена е во долината на реката Супа, ѝ припаѓала на културата Норте Чико (9210 година пр.н.е. – 1800 година пр.н.е.) која, исто така, ја развила најстарата американска цивилизација околу 3000 година пр.н.е. до 1800 година пр.н.е. Затоа населбата е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 2009 година како „најстар центар на американските цивилизации“.
Пронајдени се 17 повеќе слични населби на културата Норте Чико, но Карал е убедливо најголема, околу 607 км². Карал има извонредно зачуван комплексен план со монументални камени згради, како што се шест гигантски пирамиди, вештачки земјени тераси и вдлабени кружни дворови. Големата пирамида (Пиримида на градоначалник) од пред 2000 година пр.н.е, со површина од четири фудбалски игралишта, висока е 18 метри и тоа е најголема градба на андските култури. Планот, монументалните згради и елитните палати сведочат дека Карал бил ритуален центар на силна религиозна идеологија. Исто така, системот на јазли што го користеле андските цивилизации за забележување податоци, кои се откриени во Карал, сведочи дека во него имало комплексно и развиено општество.
ВЕНЕЦУЕЛА-Универзитскиот град во Каракас
Универзитетскиот град во Каракас е главен кампус на Централниот универзитет на Венецуела во Каракас, дизајниран од архитектот Карлос Раул Вилануева. Како голем проект, во урбанистички и во архитектонски поглед, „градот“ се смета за ремек-дело на Вилануева и еден е од најдобрите примери на примена на модерната архитектура во Латинска Америка. Во 2000 година УНЕСКО го запиша кампусот во Списокот на светско наследство. Изграден е на местото на некогашната хациенда на семејството Симон Боливар. Денес кампусот има 40 згради и глобално е познат по тоа што на него се наоѓа цела низа на уметнички дела од реномирани домашни и меѓународни уметници, сите во согласност со идејата на Вилануева за синтеза на уметноста што се темели на интеграција на ликовната уметност и на скулптурата заедно со архитектурата.
УРУГВАЈ-Скриениот бисер на Јужна Америка Колонија дел Сакараменто
Повеќето од атракциите се директно поврзани со главниот град на Уругвај, Монтевидео што изненадува со својата историја и беспрекорна античка архитектура. Туристите што сакаат да го посетат Уругвај може да уживаат во зградите од колонијалната ера и живописната природа на градот.
Тоа што задолжително треба да посетите е Колонија дел Сакараменто, најстариот град во Уругвај што го основале Португалците во 1680 година. Градот со години им поминувал од рака во рака на разни колонизатори што се одразило и на неговата архитектура.
Нејзината стара историска област е запишана на Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1995 година бидејќи неговиот многу добро зачуван урбан пејзаж сведочи за успешната комбинација на португалскиот, шпанскиот и постколонијалниот стил на градба.
БОЛИВИЈА-Остатоци од претколумбиската култура на Тиахуанако
На 72 километри западно од Ла Паз, во близина на југоисточниот брег на езерото Титикака, се наоѓаат урнатините на еден од најстарите и највисоките градови што некогаш биле изградени – Тиахунако, кој речиси 500 години бил религиозен и политички главен град на културата Тиахуанако (500-1.200), која се смета за најважна култура што им претходела на Инките.
Интересно е дека до денес никој не знае како точно е изграден Тиахуанако, првенствено размислувајќи на блоковите со тежина од 25 тони, за кои ниту една позната претколумбиска култура ниту имало технологија за транспорт. Со својата архитектура на камени блокови и софистицирани принципи, Тиахуанако јасно влијаел врз развојот на подоцнежната архитектура на Инките.
Најважни работи што може да се видат тука се: Портата на Сонцето (длабен од уникатен монолит со детален бар- релјеф на главното божество), Порта на Месечината, како и местата Пумапунку и Акапана.
Во светското наследство на Унеско на Боливија е и градот Потош во кој се наоѓаат и рудници за сребро. Запишан е како „најголем индустриски комплекс од 16 век во кој се зачувани неколку рударски воденици, до кои водата се носела преку сложен систем на канали и вештачки езера, но и огромен колонијален град со многу важни јавни, аристократски и станбени згради, комплекс на систем на канали и вештачки езера.
Исто така, неодминилив за посета е и Фуерте де Самаипата едноставно познат како Ел Фуерте, е претколумбиска археолошка локација во боливиските Анди, на надморска височина од 1.920 м. Тврдината Самаипата не е тврдина, туку храм на 200 х 600 м, изграден од народот Чане (племе Аравака) како верски центар на стариот град (14 и 16 век), сместен јужно од ридот, кој се состои од станбени градби и административен центар.
Фуерте де Самаипата е запишан во Списокот на светско наследство на УНЕСКО во Америка во 1998 година бидејќи „големата издлабена карпа што доминира во градот е единствено сведоштво за претколумбиските верувања и обичаи што не постоеле во ниедна друга американска култура“.
ТОП НОВОСТИ
