ТЕКСТОТ И ГО ПОСВЕТУВАМЕ НА КОМПАНИЈА ШТО ВО ИЗМИНАТИОТ ВЕК ОСТАВИ И СÈ УШТЕ ОСТАВА СИЛЕН БЕЛЕГ ВО СВЕТОТ НА ОБЛИКУВАЊЕТО И ТВОРЕЊЕТО НА УБАВИ НЕШТА. ИМЕТО ПИНИНФАРИНА НАЈМНОГУ И НАЈЧЕСТО ГО СРЕТНУВАМЕ ВО АВТОМОБИЛСКАТА ИНДУСТРИЈА И СРЕЌА Е ШТО СМЕ СОВРЕМЕНИЦИ НА КОМПАНИЈА ШТО СОЗДАВА УБАВИНА.
Колку е сето тоа малку чудно и на некој начин загадочно кога ќе се спомне дизајнот и неговата поврзаност со Италија. Секогаш, без исклучок, кога и да збориме за дизајн на некој производ со потекло од „чизмата“, за него велат, „Италијанците отсекогаш ги бидувало за дизајн“.
Споменатата земја и нејзините општест- венополитички и економски движења во средниот век биле нешто како основа за развој на уметноста што, пак, води корени уште пред и од времето на Римската Империја кога биле создавани монументални зданија. Сета таа умешност се пренесувала со векови, се негувала во периодот на хуманизмот и ренесансата, повеќе или помалку, но најважно е тоа што таа нишка никогаш не била прекината. За таквите движења најзаслужен бил и останал народот што со векови таа умешност на градење, обликување и цртање, ја негувал, пренесувајќи ја од колено на колено. Не дека другите нации немаат денес талентирани дизајнери, на пример, и кај нас во Македонија имаме дизајнери што добиле меѓународни признанија од највисок ранг, на пример, Валентин Ширилов, припадник на повозрасната генерација, а сега го имаме Славче Таневски. Но таму има нешто многу специфично, таму сè е посветено на дизајнот. Секој нов производ добивал посебен облик, кај нив сè што ќе излезе од работилница или од фабрика е речиси совршено, му посветуваат големо внимание на обликот. Така некако е создавана љубовта кон обликувањето и создавањето убави нешта во земјата на „аѕурите“.
КОГА ДЕТСКИОТ СОН ЌЕ СЕ ОСТВАРИ
Една од највлијателните дизајнерски куќи во светот, компанијата Пининфарина, ја слави својата 90-годишнина од создавањето. Името кажува најмногу. Пред сè автомобили, а потоа и канцелариски мебел и рачни часовници, кујнски апарати, пловила, летала и што уште нè. Сепак, компанијата Пининфарина најчесто и оправдано ја знаат и ја споменуваат како еден од најголемите создавачи на убави линии кај автомобилите. Сето тоа почнало во 1930 година кога Батиста Фарина одлучил да основа компанија за производство на шасии и автомобили. Прв контакт со автомобилите имал на 12-годишна возраст кога отишол да го посети постариот брат Џовани, кој работел во компанијата Алесио. Таму, како и во стотина други во Торино, се произведувале автомобили по нарачка. Такво било времето, купувачите на автомобили сами избирале каков автомобил сакаат да им се направи. Таму Батиста Фарина се „заразил“ со автомобилскиот вирус. Кога се враќал дома со брат му, низ игра ги цртал автомобилите што ги видел во работилницата. Неговиот прекар Пинин потекнува од дијалектот од околината на Пиедмонтезе што, всушност, значи најмал, најмлад во семејството.
Во 1910 година неговиот брат Џовани и Карло отвориле работилница иста како Алесио, но го зеле и Батиста, најзаразениот со автомобили, кој уште како дете посакувал да си направи автомобил за себе. Затоа неговите браќа го поставиле да биде одговорен за обликот на автомобилот и за рекламирањето на производите. Во текот на работата ја имал честа на само 17 години, меѓу другите, да се сретне и со Џовани Ањели, основачот на Фиат, и да разговара со него во врска со дизајнирањето на „фиат зеро“, а во 1920 година се сретнал и со Хенри Форд. Тогаш основачот на Форд му понудил работа, но Пинин ја одбил понудата и се вратил во родната Италија, со идеја и мисла да отвори своја компанија за правење каросерии и да прави автомобили по нарачка на веќе постојни шасии. Покрај работата, тој за себе направил автомобил со кој успешно учествувал на трки.
Така во 1921 година убедливо победил на трката Аоста – Гран Сан Бернардо оставајќи ги зад себе многу поискусните возачи што имале посебни автомобили, правени во работилници каде што исклучително се подготвувале возила за трки. Тогаш поставил рекорд на патеката што успеал да се одржи 11 години пред да биде соборен. Во времето додека се занимавал и со трките, се сретнал со повеќемина што во тоа време биле искусни и познати тркачи, меѓу кои и Винченцо Ланча, Вагнер, Наѕаро, Кањо и многу други.
Искуството стекнато во работилницата на брат му и развојот на неговите тркачки автомобили сакал да го преточи во своја компанија и во 1930 година ја формирал „Сосиета Анонима Каросерија Пинин Фарина“, лоцирана во Торино. Главната поддршка при отворањето на компанијата пристигнала од Винченцо Ланча и неговата богата роднина, тетка му. Преработувал шасии, главно, од автомобилите Ланча на неговиот пријател Винченцо, но и Алфа Ромео, Изота Фрасчини и Фиат. Во тоа време бил познат по навидум конзервативниот дизајн и правите хоризонтални линии, но и по напуштањето на старата школа за дизајн.
Талентот веднаш испливал на површина кога учествувал на манифестацијата „Конкорсо д Елеганца Вила де Есте“ во 1931 година. Тогаш ја изложил својата творба „ланча диламбда спајдер“ што не останала незабележана и токму затоа била купена од тогашната кралица на Романија. Од 30-тите години од минатиот век треба да се споменат „хиспано суиза купе“ и „фиат 518 ардита“ создадени и потпишани од Пинин. Напуштањето на застарената школа за дизајн се забележува по тоа што почнал да ја комбинира аеродинамиката со современите, за тоа време, прави линии – „алфа ромео 6 ц пескара купе аеродинамико“, „ланча астура кабриолет типо бока“ и „ланча априлиа аеродинамика“. Пининфарина првпат ја вовел аеродинамиката не само како одлика на тркачките автомобили за постигнување поголема брзина, туку како секојдневен и нераскинлив дел од туристичките автомобили.
Веднаш по војната се случило нешто интересно што не смееме да го пропуштиме. Место на настанот бил Салонот за автомобили во Париз. Батиста подготвил два автомобила и заедно со синот Серџо тргнал за Париз каде што сакал да ги изложи. Не му било дозволено да учествува на изложбата затоа што доаѓал од земја што во војната била една од силите на Оската, Тројниот пакт. Вознемирен од постапката на организаторот на манифестацијата, Батиста ги изложил автомобилите надвор од кругот на саемот, на најблискиот простор каде што посетителите ги паркирале своите автомобили. Случајните минувачи и намерниците се воодушевиле од убавината на двата автомобила, „алфа ромео спорт 2500“ и „ланча априлиа кабриолет“. На тој мал „штанд“ под ведро небо секогаш имало по околу педесетина посетители.
Малку подоцна, во 1947 година, на сцена стапил неговиот дизајн „циситалија 202 купе“. Маската, односно решетката, зад која стои радијаторот, не била поставена вертикално, туку хоризонтално. Тој „потег“ го позајмил од тркачките автомобили, поточно од болидите од Формула 1. Автомобилот бил претставен на изложбата „Конкорсо д Елеганца Вила де Есте“ и веднаш предизвикал воодушевување кај присутните. Организаторот токму нему му ја доделил првата награда, а во 1951 година Музејот на современа уметност во Њујорк го прогласил автомобилот на Б. Фарина за еден од осумте најуспешно дизајнирани авомобили во тоа време и го изложил во музејот како дел од постојаната поставка. Големината на компанијата Пининфарина веќе се наѕирала, почнала да произведува автомобили од познати марки: Алфа Ромео, Фиат, Ланча, Масерати, но и странски нарачатели како Неш со моделот „амбасадор“, потоа „спортскиот автомобил „неш – хејли“, БМК и Пежо.
ВЕЧНИОТ ПРИДРУЖНИК ФЕРАРИ
Иако дизајнерските остварувања на компанијата се присутни во различни, да ги наречеме, производи, сепак името Пининфарина најчесто го поврзуваат со Ферари. Некаде во долниот дел меѓу вратата и задното тркало стои потписот на Пининфарина на секој автомобил со име Ферари.
Соработката меѓу овие две компании почнала во 1951 година, но ретко некој верувал во нејзината долговечност. Тука има еден непобитен фактор, а тоа е, како што велат, упорноста и тврдоглавоста на двајцата сопственици. Кога требало да се сретнат првпат, ни едниот ни другиот прифатил да биде гостин посетител во нечија канцеларија. Затоа Енцо Ферари (подоцна со титула Комендаторе) и Батиста Фарина се сретнале некаде на половина пат од делницата Торино-Маранело, во ресторан во малото место Тортона. Двајцата големи мајстори на своите занаети се договориле да соработуваат и затоа денес ги имаме едни од најубавите автомобили воопшто направени на планетава – повеќе од шест децении соработка и околу 200 модели Ферари со потпис Пининфарина.
Основачот на денес светски познатата компанија официјално го сменил своето презиме од Фарина во Пининфарина, така што прекарот станал дел од неговото презиме, односно името на компанијата (Пинин Фарина) сега станало и негово презиме. Тоа се случува во 1961 и таа година мајсторот над мајсторите Батиста Пининфарина му го отстапил водечкото место во компанијата на својот син Серџо.
Всушност Серџо Фарина бил „виновен“ за соработката со Ферари. Еве како се случило тоа. Претходно кажавме за склучувањето на договорот за соработка, Ферари технологија и автомобили, а Пининфарина дизајн. Ферари како Ферари и во тоа време бил марка, најпознат по своите тркачки автомобили и по победите каде и да се појавел. Младиот Фарина, кој на совет од татко му станал дизајнер, а не машински инженер, како и секој млад човек бил привлечен од автомобилите и од болидите на Ферари. Во тоа време Енцо Ферари им ги продавал веќе употребените, возените болиди на други тимови, но не само ним туку и на поединци што сакале да се тркаат или едноставно да ги возат и да ги имаат во својот двор. Биле правени и туристички автомобили, но во многу мал број, речиси незначителен. Енцо Ферари морал да ги продаде своите извозени болиди за да го овозможи постоењето на тркачкиот тим што му бил поважен од сè, само не од семејството. Токму поради тоа самофинансирање почнал да произведува и „обични“ автомобили, туристички, но со сите нешта што го карактеризираат едно спортско купе. Серџо Фарина, во еден разговор со татко му, предложил да се сретнат со Енцо и да видат дали може да дојде до соработка. Откако завршил состанокот и ја договориле соработката, Енцо му нагласил на Батиста дека сака сета работа меѓу фирмите да се одвива исклучително преку Серџо и тој да биде одговорен за севкупната соработка. Така и се случило, сите работи за двете компании ги организирал Серџо Фарина. Сега сигурно се прашувате зошто Енцо настојувал Серџо да биде главен за сè а не основачот Батиста. Двајцата биле тврдокорни во своите принципи и тврдоглави по карактер, но затоа Серџо Фарина бил чиста спротивност од нив. Работата ја работел со жар и со срце. Таквиот начин на работа и преговарање лесно бил откриван од спротивната страна. Темелен во искажувањето на своите идеи, отворен за соработка, зрачел со оптимизам. На Енцо токму тоа му се допаднало и затоа од таткото Батиста побарал синот Серџо да биде „мост“ меѓу двете компании.
Исто така, Серџо Фарина е „виновен“ и за концепцијата централно сместен мотор во туристичките автомобили на Енцо. Кога се појавил моделот „мјура“ на кој е запишано името Ламборџини, неговиот громогласен V12 мотор бил централно сместен. Серџо му предложил на Енцо да почне моторот да го сместува зад седиштата. На ова Енцо одговорил дека купувачите нема воопшто лесно да се справат со такви автомобили затоа што тешко се управуваат и дека тоа ќе биде премногу опасно за нив. Автомобил со централно сместен мотор и погон на задна оска барал посебни возачки способности. Едно е мотор сместен напред, а сосема друго е мотор поставен веднаш зад седиштата (централно поставен мотор). Некако ја „испеглале“ работата и Енцо дозволил да се прави такво купе, но со името од неговиот син Дино. Ферариевата класика од V12 мотор била изоставена, а на нејзино место бил вграден наполу помалиот V6 мотор. Така новопечениот концепт „дино 206 с“ бил подготвен за светската премиера во 1965 година на Салонот за автомобили во Париз. Компанијата Пининфарина успешно ја завршила работата, а една година подоцна во Торино бил прикажан серискиот модел. Оттогаш Ферари почнал да ги поставува моторите пред задната оска, односно централно во своите сериски автомобили, туристичките.
Последниот автомобил дизајниран од основачот Батиста е „1600 дуето“ направен за Алфа Ромео. Лично го претставил во март 1966 година во Женева.
По околу еден месец подоцна, во април, основачот ја оставил зад себе својата работа, својот труд и делата што сведочат за неговата генијалност. Оттогаш сета организација во компанијата ја воделе Серџо Пининфарина и неговиот зет за сестра Ренцо Карли. Под негово водство компанијата продолжила да работи со забрзано темпо, а производството на автомобили од 500 примероци на годишно ниво пораснало на фантастични 50.000. Кога светот гледал на воздушниот тунел како на нешто многу далечно и неостварливо, токму Пининфарина го изградила сопствениот во 1972 година, еден од неколкуте во светот. Колку за информација, далеку поголеми и побогати компании немале свој аеротунел.
Иако компанијата била најпозната по дизајнот и по производството на автомобили, малкумина знаат дека Пининфарина уште во 1963 година ги конструирал прототипите „сигма“ во кои биле вградени дотогаш најдобрите активни и пасивни безбедносни системи за кои светот ќе зборува и ќе ги вградува доцнејќи со децении. Исто така, компанијата се залагала за производство на поштедливи погонски единици што наедно ќе бидат поефикасни при согорувањето на смесата гориво – воздух за да се намали загадувањето на животната средина.
Големите превирања во светот на парите и економијата доведоа до помали и поголеми потреси во автомобилската индустрија, односно се случи големата светска автомобилска криза во која настрадаа многу производители и државите беа принудени да помагаат за да го ублажат падот. И Пининфарина не остана имун на светските случувања, работите се изменија и денес компанијата е во сопственост на финансиски моќниот индиски производител на моторни возила Тата. По неколкугодишно консолидирање на работата, Тата одлучи да вложи дополнителни финансии и Пининфарина да почне со производство на автомобили, да создаде посебна марка. Сакаат името Пининфарина да не стои само како потписник на дизајнот, туку да биде марка и тоа луксузна, префинета, несекојдневна, марка што секогаш ќе биде пред другите во секој поглед. Од Пининфарина се согласија на овој чекор и забрзано почнаа работат на договорот.
Минатата година во март Пининфарина по кој знае кој пат ја пишува автомобилската историја, на 90. од своето постоење компанијата првпат изложи автомобил со сопствено име „пининфарина батиста“, автомобил посветен на основачот Батиста Пининфарина. Купето заедно со дизајнот е приказна за себе, чист раскош со многу чувство за елеганција и смирени линии. Кога зборуваме за погонскиот дел, тој е целосно електрифициран и води потекло од компанијата Римац, односно е дело на хрватскиот конструктор на автомобили Мате Римац, сопственик на најбрзите електрични автомобили во светот. Не е ни чудо што Пининфарина го избра токму Римац за соработка и зајмување на врвниот погонски состав. По повод 90-годишнината од постоењето на компанијата им посакуваме плодна работа и многу автомобили за да може светот да ужива во убавините на дизајнот создаден од Пининфарина.
ТОП НОВОСТИ
