КУЛИНАРИТЕ И ХЕДОНИСТИТЕ, ВООПШТО, СЕ ОБОЖАВАТЕЛИ НА ДОБРО ПРИГОТВЕНА И СЕРВИРАНА ХРАНА, ПА ЗАТОА И УЖИВААТ ВО БРАНЧОТ, КОЈ СЕ КАРАКТЕРИЗИРА СО ДВЕТЕ СВОЈСТВА, ОСОБИНИ, А СЕ ПОСЛУЖУВА МЕЃУ 11:00 И 14:00. ВСУШНОСТ, БРАНЧОТ Е ОБРОК ШТО НА СВОЕВИДЕН НАЧИН ГИ СОЕДИНУВА ПОЈАДОКОТ И РУЧЕКОТ, НАДОПОЛНЕТ СО ШАМПАЊ ИЛИ КОКТЕЛ
Последните неколку години, бранчот е актуелен и тука. Обично се послужува во некои ресторани, хотели, но бројот е мал во споредба со угостителските објекти во земјите од соседството и на Запад, вклучително и САД и така натаму. Повеќе се зборува отколку што се практикува. Едноставно луѓето не се навикнати да јадат меѓу 11:00 и 14:00, без оглед на причината, понудата и слично. На пример, кога патуваат во странство, знаат да му се препуштат бидејќи голем број ресторани, хотели го имаат во менито т.е. утврдениот избор на јадењата кои се послужуваат за време на оброкот меѓу појадокот и ручекот, а претставуваат комбинација на едниот и другиот. Таму е задолжителен, дел од секојдневието и покрај тоа што бранчот се дефинира како вид оброк за викендите, сабота или недела, особено за последниот ден од седмицата бидејќи тогаш луѓето се послободни, опуштени, а бранчот е, всушност, измислен за уживање, без напнатост, брзање, што често се случува во делниците.
Луѓето едноставно треба да уживаат во јадењето, да ги вклучат сетилата, да му се посветат целосно, мислите да им бидат насочени кон храната, не кон работата, проблемите и слично, и да јадат во мир, спокојно, а не механички, без посветеност, за да се прејадат.
Кога се работи за бранчот, интересно е да се напомене дека зборот, изразот, е туѓ, странски, транскрибиран (оригинално: brunch), кованица од зборовите breakfast (појадок) и lunch (ручек). Нема многу информации за неговото минато, историјата, но сепак, неоспорен факт е дека се појавил во Англија на крајот од деветнаесеттиот век, додека во САД почнал да се практикува во 1930-те. Во додатокот на Oxford English Dictionary од 1896 година, кој се чува и денес, има цитат од магазинот Punch каде што пишувало дека бранчот е измислен во Британија, 1895-та, и претставува неделен оброк, соодветен за луѓето кои лумпувале по кафеаните во сабота навечер. Автор на текстот е Guy Beringer, кој застанал во негова одбрана. Всушност, така е и насловен – Brunch: A Plea, објавен во Hunter’s Weekly. Новинарот предложил нов оброк, јадење што ќе се послужува околу пладне и ќе започне со чај или кафе, мармалад и друго, својствено за појадокот, а ќе продолжи со нешто потешко, кое заситува, како на пр. месо и така натаму, што вообичано се јаде попладне, за ручек. Притоа ќе нема потреба од рано станување во последниот ден од седмицата, истакнувајќи дека бранчот ќе им го разубави животот на саботните лумпувачи, т.е. нивната среќа ќе биде поголема. Во текстот, исто така, пишува дека бранчот поттикнува на разговор, муабет, ја зголемува животната енергија, темпераментот, луѓето ги прави задоволни од себеси, од блиските, ги брише грижите и делничките „пајажини“. Некогаш бранчот му се припишува и на репортерот Frank Ward O’Malley, како негов пронаоѓач, кој пишувал во њујоршкиот таблоид The Sun од 1906 до 1919 година, поради навиката да јаде во средината на денот. Во 1998 година, пак, William Grimes во The New York Times напишал текст за бранчот, коментирајќи дека големата бизарност е добра, во смисла колку оброкот е побизарен, толку е подобар.
РИТУАЛ ВО КОЈ УЖИВААТ СИТЕ ГЕНЕРАЦИИ
Бранчот се послужува, односно практикува насекаде, низ целиот свет, но со различно име, од Кина, т.е. кинеските ресторани во разни земји (има два израза, еден е dim sum што се состои од разновидни полнети лепчиња, кнедли, солени, слатки јадења, варени на пареа, пржени, печени, кои се земаат во мали порции од количките што минуваат покрај гостите), преку Канада (таму е прифатен англискиот збор brunch, но често се употребува и déjeuner buffet, а Квебечаните често го користат изразот déjeuner без придавката petit за појадок), до Италија (покрај brunch, Италијанците го употребуваат и неологизмот colanzo, кованица од colazione – појадок и pranzo – ручек, а ретко pranzolazione). Занимлив е и податокот дека Филипинците освен бранч, кој се служи дома, меѓу 09:00 и 12:00, практикуваат и merienda, оброк по ручекот, од 15:00 до 16:00, својствен за шпанскиот колонијализам.
Најчесто бранчот се послужува во хотели, ресторани, па и во колеџи. Го има во менијата, но и шведската маса не е ретка кога се работи за служењето. Нивните посетители, ученици можат да изберат што сакаат, а оброкот вообичаено се состои од јајца, колбаси, сланина, шунка, овошје, палачинки, колачи, вафли, кои се, всушност, карактеристични за појадокот. И во армиите на САД, Канада и Британија се послужува бранчот за време на викендите, меѓу 09:00 и 13:00, во трпезариите каде што се појадува и руча бидејќи постојат и такви опции. Пред неколку години беше незамисливо да се јаде месо пред 13:00, особено во недела, кога семејството се собира на ручек. Но, денес е поинаку, барем кога се Западот и САД во прашање, како и другите земји на планетата. Последниот ден од седмицата е резервиран за релаксација, па затоа, цели семејства одат во некој хотелски, индивидуален ресторан за да уживаат во бранчот, во јадењата кои се, всушност, комбинација на појадок и ручек. Притоа вообичаено се пијат алкохолни пијалаци, шампањ или коктел. Се разбира, бранчот е незаобиколен кога се слави нешто, како на пр. склучување брак, Нова година, Божиќ, Велигден, Денот на благодарноста, на вештерките, на вљубените, на мајката, на таткото и така натаму. Кај нас е поинаку, мал е бројот на ресторани што имаат бранч во менито, а хотелите, посебно странските, кои се дел од „синџирите“, го служат бидејќи тоа е задолжително во истите хотели надвор.
Во Грција, Србија на пример, бранчот се послужува наголемо. Тамошните жители веќе го практикуваат, а и Македонците што патуваат за Солун, Белград и другите градови. Со цел да се зголеми понудата, готвачите смислуваат и нови јадења, кулинарски специјалитети, а често се инспирираат и од минатото, кога благородниците, припадниците на високиот, аристократски род, оделе на лов и појадувале на ловиштата, како пилешки џигерчиња, сланина, шунка.
Низ историјата, оброкот меѓу појадокот и ручекот го популаризирало и пиењето алкохол. Некогаш и се претерувало, но сепак, бранчот претставувал инспирација за некои пијалаци, како на пр. коктелите Bloody Mary и Mimosa што настанале со мешање на сокови и алкохол, со цел да се прикрие фактот дека се пиеле жестоки пијалаци денски, кога не било прифатливо за општеството. Таа практика останала и денес, иако алкохолот за време на бранчот е застапен во мали количества. Повеќе се оди на варијантата што подразбира уживање во јадењата, дружба со најблиските, разговори, муабети со нив, опуштено, лабаво, ослободени од физичка или психичка напнатост, во добро расположение. За некои, бранчот е и своевиден ритуал, исто како и пиењето утринско кафе, чај во 17:00 во Англија и слично.
ТОП НОВОСТИ
