ПОЕДНОСТАВИ, А ПОТОА ДОДАДИ ЛЕСНОТИЈА. СО ДОДАВАЊЕ СИЛИНА НАЈБРЗ СИ НА ПРАВЦИТЕ, А СО НАМАЛУВАЊЕ НА КИЛОГРАМИТЕ НАСЕКАДЕ СИ НАЈБРЗ – КОЛИН ЧЕПМЕН
Помалку или повеќе секоја марка автомобили има некоја посебност. Штом е така, тогаш автомoбилите од марката Лотус се познати по нивната лесна конструкција, супериорна распределеност на тежината, ниско тежиште и хармонија помеѓу шасијата, моторот и менувачката кутија. Тоа била филозофијата на Колин Чепмен, основач на компанијата и главен конструктор во сопствената работилница именувана како Лотус. И денес автомобилите Лотус ја носат таа првично воспоставена филозофија, мало купе со што помалку килограми, шасија која ќе овозможи автомобилот да биде стабилен, едноставен за управување и лесно и брзо да одговара и на најмало вртење на управувачкото тркало.
Компанијата Лотус Инџињеринг лтд била основана во 1952 год. пред точно 70 години од Колин Чепмен и неговиот добар познаник и колега од студентските денови Колин Деар. Пред да ја основа компанијата, Колин Чепмен работел на сопствен автомобил. Тој во 1948 год. го доработил „остин севен“ и од него створил тркачки автомобил со кој победил на многу трки и заработил солидна сума пари, доволно за да започне со доработка на друг автомобил. Повторно земал „остинсевен“ за доработка и го нарекол „лотус марк II“ (1949). Малку подоцна својот прв автомобил го нарекол „лотус марк I“, кој повеќе од една година бил без име. Значи, почетоците на автомобилите Лотус не се од 1952, туку неколку години претходно односно точно од 1948 година, но официјално името Лотус било запишано во 1952 год. кога е основана работилницата.
Работилница е основана пред сè за производство на тркачки автомобили, како на пример „лотис марк IV“. Годината 1957 е битна бидејќи тогаш е конструиран моделот „лотус марк VII“ или само „7“. За тоа време автомобилот бил повеќе од туристички, четири цилиндри во линија, 0,948 литри зафатнина, 48 КС и тежина од само 590 кг. со забрзување од 0 до 100 км/ч за околу 13,4 сек. со крајна брзина од 130 км/ч. Супер автомобил првенствено створен за трки, тоа е „лотус 7“. Како и останатите конструктори, така и Лотус се определил кон филозофијата, прави сериски автомобили потоа продавај ги, а заработените пари вложувај ги во конструирање тркачки автомобили. За таа цел К. Чепмен го претставува моделот „елит“ со 1,2 литарски мотор со 1.002 КС и каросерија од фиберглас, чија тежина и тежина 773 кг, 9,8 секунди до 100 км/ч и со максимална брзина од 198 км/ч.
Тоа префинето чувство на директно управување и лесната управливост најмногу била изразена во моделот „елан“ и затоа го нарекувале друмска формула 1. Во своите автомобили вградувал и мотори од Форд. Тоа за првпат се случило во 1963 год. а за возврат фордовиот модел кортина “ бил доработен во стилот на автомобилите Лотус. Можеме да кажеме дека тоа е една од првите спортски лимузини – „лотус кортина“, додека Форд ја нарекува „форд кортина твин кам“, исфрлајќи го името Лотус. Биле направени 2.894 примероци во периодот меѓу 1963 и 1966 година, а потоа Лотус престанува да го произведува моделот, но затоа таа втора генерација Форд ја произведува до крајот на 1970 год.
По овој да речеме успешен модел на ред доаѓа моделот „европа“ (1966) првиот во семејството со средишно сместен мотор. Реден четирицилиндричен мотор со работна зафатнина од 1,5 л. со 82 КС инаку позајмен од Рено. Велат од 0 до 100 км/ч забрзувал за околу 11 сек. „Лотус европа“ го критикувале поради тоа што имал малку од лотусовото во себе, но затоа тие преку „големата бара“ го обожувале. Потоа во 1967 следи моделот „елан +2“, односно со 2+2 седишта, 1,6 л. мотор и 118 КС, но цена (6.000 долари) која била превисока за тоа време и како резултат се јавува слабата продажба. Малата заработувачка била потврдена со преценетиот четворосед, моделот „елит“ (1974). И додека Лотус се справувал со лошата продажба, некој од одговорните решил моделот „7“ да го исклучи од производство.
Подоцна правата за производство ги купува Катерхам и до денешен ден го произведува тој модел без ниту една измена во обликот, само што сега се употребуваат современи материјали.
СПЕКТАКЛ САМ ЗА СЕБЕ
Сега на ред доаѓа многу спомнуваниот и за некои легендарниот модел „есприт“, потпишан од Џорџето Џуџаро за неговиот труд за обликувањето. Дизајнот бил нешто невидено дотогаш. Не бил приреден спектакл од страна на оранизаторот при првото претставување затоа што „лотус есприт“ бил спектакл сам за себе.
По првичниот доаѓаат подмоделите „есприт с 2“ и „есприт турбо“ со кои Лотус постигнува солидни продажни резултати, но сето тоа е недоволно да ги покрие слабите финансиски резултати во компанијата. Колин Чепмен го напушта земниот свет во 1982, оставајќи длабока трага во автомобилската индустрија, како еден од најталентираните сопственици кај кого работите при создавање на автомобилите се одвивале без компромиси. Неговото основно правило, „поедностави, а потоа додади леснотија“ и ден денес важи како една од првите лекции за конструкторите. Сепак денес ретко кој сака да се сети на тоа Чепменово правило и најлесно им е да направат тешки автомобили.
Не можејќи да ги издржи слабите финансиски резултати, компанијата оди во рацете на Џенерал Моторс во 1986 год. која подоцна во 1989 год. ќе го претстави моделот „елан“ задвижуван од 1,6 л. мотор позајмен од Исузу. И со овој модел и нов сопственик не му цветале розите. Продажбата била катастрофално лоша и во 1993 производството престанува, а 800 мотори остануваат да фаќаат прашина во фабриката. По една година пауза производството продолжило до вградување на последниот од тие 800 мотори.
Лотус соработувал и со Опел во 1990, а како плод од таа соработка произлегол моделот „лотис омега“. Сериозна лимузина со моќен турбо мотор и преголеми 377 коњски сили доволни за забрзување од 0 до 100 км/ч за помалку од 5,5 секунди. Во тоа време Лотус доживува еден блескав миг, освојува златен олимписки медал во велосипедизам на кружна патека во сала. Нивниот уникатен велосипед посебно подготвен за оваа пригода, носел име „лотус спорт велосипед“.
ЏМ го продава Лотус во 1993 год. на Романо Артиоли, човек кој во тоа време бил сопственик и на Бугати, токму тој е главниот виновник за воскреснувањето на ексклузивната марка со моделите „еб 110“ и „еб 112“. Сепак ниту Р. Артиоли не успеал да го застане Лотус на нозе. По три години сопствеништво во 1996 год. го продава на малезискиот производител на автомобили Протон и таму останува до крајот на векот, а во новиот милениум Лотус е во рацете на Гили, светски гигант во автомобилската индустрија кој поседува повеќе марки меѓу кои и Волво.
Сега закрепнувањето на Лотус е колку толку реално, но работите зад тоа име бавно се движат иако неодамна претставија „сув“ модел и имаат план за останатите модели. Некогаш се токмеа да претстават и купе лимузина со четири врати и четири седишта, но засега ништо нема од тоа исто како што требаше да бидат претставени четири сосема нови модели, наследници на тогашните. Ова сето беше ветувано пред Гили да ја купи компанијата.
Лотус не е познат во светот само по конструирање лесни автомобили, туку е еден од ретките марки кои во формула 1 биле силен противник на надалеку познатиот Ферари. За првпат Лотус учествува во шампионатот во формула 1 во 1958 година, само шест години по основањето на компанијата. Во 1960 год. Лотус со Џим Кларк ја постигнува првата победа во формула 1 и тоа не било каде туку низ улиците на Монте Карло за големата награда на Монако, а првата конструкторска титула ја има освоено во 1963. Преголемата улога на Лотус во формула 1 е одбележана со тоа што за многу кусо време успеал да оствари 50 ГП победи, всушност тоа е тимот кој прв успеал да стигне до 50 победи пред Ферари и успеал да стаса до седма конструкторска титула, а тогаш моќниот Ферари имал една помалку. Колку за информација, Ферари ја освоил првата конструкторска титула девет години пред Лотус. И прочуениот Аиртон Сена возел две сезони за Лотус од 1985 до 1987 и победил на четири трки, од кои првата во Португалија на патеката Есторил по дождливо време. Воедно тоа е првата победа на Аиртон Сена во формула 1.
Во 1994 год. Лотус престанува да се трка. Требаше да поминат скоро две децении за името Лотус повторно да се види во најбрзиот циркус наречен формула 1. Лотус Рено ГП. тоа е името на тимот, наследник на Рено Ф1 Тим. Потоа тимот беше преименуван во Лотус Ф1 Тим, а подоцна во Катерхам Ф1 Тим. Денес тимот го носи името Алпине Ф1, а Лотус повторно е надвор од најбрзото јато. Тоа се случило во 2015 год. По секоја трка тимот правел сосема нов болид затоа што по трките болидите не биле вредни за ништо. И секоја трка, така, со сосема нов болид. Затоа Колин Чепмен умеел да каже дека трката трае 400 км и ако болидот откаже по 420-тиот километар, тоа значи дека добро сме ја завршиле работата. Неговиот некогашен менаџер на тимот Питер Вејр се согласувал со кажаното на К. Чепмен, но додавал: „сè е тоа добро, но болидите најчесто откажуваа пред да изминат 400 км“.
Во разговорите со новинарите К. Чепмен најчесто бил прашуван зошто толку многу ја подржува својата теорија за конструирање лесен автомобил, а тој им одговарал, „со додавање повеќе силина најбрзи сте на правците, но со намалување на тежината насекаде ќе бидете најбрзи. Таков бил Антони Брус Колин Чепмен, најголемиот противник на Ферари и единствен закоравен поддржувач на теоријата за лесна конструкција.
Многумина се прашуваат од каде потекнува името Лотус. Некои велат тоа е позајмено од цветот наречен со исто име, а можеби е овошјето со кое се лекува настинката, овошје кое е опишано во Одисејата на Хомер или можеби доаѓа од фразата „ас лот“ (во оригинал „us lot“) која Чепмен често ја употребувал. И за крај да не заборавиме да спомнеме дека испреплетените букви во заштитниот знак се првите букви од неговото име.
ТОП НОВОСТИ
