ОД ДЕЛОВИ ЗА ВЕЛОСИПЕДИ И ВЕЛОСИПЕДИ ДО МОТОЦИКЛИ, МАЛИ СТОПАНСКИ ВОЗИЛА НА ТРИ ТРКАЛА, ПОТОА ПРВ АВТОМОБИЛ ВО 1974 ГОДИНА, ДЕНЕС Е ПЕТТА СВЕТСКА СИЛА. ИМАШЕ ДВА ФИНАНСИСКИ ПАДА, ВТОРИОТ БЕШЕ НАЈТЕЖОК. ТОГАШ ХЈУНДАИ ЈА ЗАКРЕПНА КИА И ДЕНЕС, СПОРЕД СПИСОКОТ НА ИБЕ (ИНТЕРНЕШНЛ БРЕНД ЕКВИТИ), СЕ ВБРОЈУВА ВО НАЈДОБРИТЕ МАРКИ ВО СВЕТОТ НА АВТОМОБИЛИТЕ. ИМЕНО, КИА СЕ НАОЃА НА ВИСОКО ЧЕТВРТО МЕСТО, ЗАД ЛЕКСУС, ПОРШЕ И БМВ, А ПРЕД ТОЈОТА, АУДИ, МЕРЦЕДЕС, ВОЛВО, ФОЛКСВАГЕН, НИСАН, ХОНДА…
Историјата на четири тркала овој пат е од Далечниот Исток, поточно од Корејскиот Полуостров. Повод е тоа што Киа, најстариот производител на автомобили на полуостровот слави јубилеј, 80 години од основањето на компанијата. Сето тоа почнало на 9 јуни 1944 година. Младиот Ким Чеол – Хо, момче со ведар, немирен дух и верба во себе, заминал за Јапонија кога имал 18 години. Почнал да работи во челичарница, а по неколку години отворил своја работилница во Осака, каде што произведувал ситни делови за велосипеди. По две децении, во 1944 година, се вратил во родната земја и ја основал компанијата Квансунг Прециз Индастри. И во својата земја Ким Чеол – Хо произведувал делови за велосипеди. Во 1952 година од работилницата излегол првиот корејски велосипед. Велосипедите се произведувале под името Самчули, марка што и денес постои. Годишно се произведувале по околу 300.000 примероци градски, планински, за натпреварувања, детски, но произведувал и велосипеди под марките: Апаланчија, Андре Ким, Чело, Кенија, Хонд, Некст, Леспо, Метро. Во 1987 година оваа компанија добила награда за врвен дострел во извозот на велосипеди и прилив од 10 милиони долари, а во 2007 год. првпат на домашниот пазар продала еден милион велосипеди.
Таа година компанијата позната под името Квансунг Прециз Индастри го сменила името во КИА. Трите букви имаат свое значење – „ки“ е синоним за направено, потекнува од, израснато, изведено, „а“ е за Азија, односно Киа значи „направено во Азија“, „од Азија“, „израснато во Азија“ „има потекло од Азија“.
За натамошниот развој на Киа клучна е 1957 година. Тогаш Ким Чеол – Хо одлучил да произведува мотоцикли со дозвола од Хонда. Тие мотоцикли го носат името „киа – хонда“. По пет години Киа го произведе малото лесно стопанско возило на три тркала, во договор со Мазда. Во 1974 година Киа отиде чекор напред и од халите излезе првиот автомобил наречен „бриса“ (1974 – 1982). И ова возило Киа го произведе по лиценца од Мазда. Всушност, моделот „323“ од Мазда, кој во тоа време се извезувал во САД, во Кореја е „бриса“. Основачот Ким Чеол – Хо починал во 1973 година и не дочекал да го види првиот модел на Киа со четири тркала. Покрај соработката со Мазда, Киа одлучила да влезе и во повисока класа со „фиат 132“ и „пежо 504“. Овие два автомобила се произведувале паралелно од 1979 до 1981 година.
Во 1983 година тогашната Влада на Јужна Кореја ù наметнала на Киа да произведува лесни стопански возила наместо автомобили. Тој период траел три години, до 1986 година, а потоа Киа повторно им се вратила на автомобилите. И овој пат договорот повторно бил со Мазда кога јапонската марка ќе направи редизајн на постојниот модел, претходниот ќе го произведува Киа, но за домашен пазар. За информација, речиси истовремено и Хјундаи имал сличен договор со Митсубиши. Тоа кажува дека и Киа и Хјундаи имале тесна соработка со јапонската индустрија на четири тркала, односно дел од корејската автомобилска индустрија се темели врз јапонската. Од 1986 година Киа почнала да произведува мали градски автомобили за американскиот пазар, но под името на Форд, „фестива“ и „еспајр“, а надвор од тој пазар моделот „фестива“ го носи името „прајд“ („киа прајд“). Овој модел се продаваше и кај нас во 90-тите години од минатиот век.
Киа го следела примерот на другите производители и тргнала да продава автомобили во САД. Во 1994 година моделот „сефија“, компактен седан, бил прв автомобил на Киа во САД. По една година Киа го претставила своето прво СУВ возило „спортаж“. Ова мало компактно СУВ возило е меѓу првите такви што се нашле на американскиот пазар. „Киа спортаж“ било возило што донело нешто ново на тамошниот пазар помали димензии и далеку помала потрошувачка на гориво. Економската криза на азискиот континент не ја заобиколила Киа. Поради слабите продажни резултати, челниците прогласиле банкрот. Форд и Даеву први се јавиле да ја купат Киа, но таа не одговорила на нивните понуди. Киа се договорила со Хјундаи, кој во тоа време го купил управувачкиот пакет од 51 отсто. Денес Хјундаи има 33,7 отсто, но и покрај тоа Киа работи самостојно, иако користи основи (платформи) од Хјундаи за конструирање возила.
Откако Хјундаи го купил управувачкиот пакет на Киа, веднаш започнал со преструктуирање на компанијата и сето свое знаење и технологија ги вложил во подобрување на квалитетот. Таквиот начин на работа придонел за брзо враќање на Киа не само на домашниот туку и на светскиот пазар. Во тоа време Киа го најмила дизајнерот Петер Шрејер, кој во 2007 година го одредил дизајнерскиот правец наречен „тигровиот нос“ така што Киа добила свој печат препознатлив само за неа. Дизајнерот П. Шрејер претходно работел и во Ауди и во Фолксваген, а денес покрај тоа што е главен дизајнер на Киа, тој е и копретседател на компанијата.
Од компанија што произведувала делови за велосипеди, потоа и велосипеди, мотоцикли по лиценца од Хонда, но и автомобили по лиценца на Мазда, Фиат, Пежо и соработка со Форд, Киа, која го допрела дното во бизнисот, денес е светски играч. Според годишните извештаи на Џ. Д. Пауер, Генезис, Хјундаи и Киа неколку години се на врвот на листата на производители на автомобили што најмалку се расипуваат. Генезис е луксузна дивизија на групацијата Хјундаи, односно луксузна марка во семејството, создадена по примерот на Тојота со Лексус, Хонда со Акура и Нисан со Инфинити.
Еден од најпосакуваните и најпродаваните модели на Киа е „спортаж“, потоа „сонет“, „соул“, „форте“, „телрајд“, а следуваат моделите „рио“, „стоник“ и другите. Со години „спортаж“ е најпродаван модел на Киа во светот. Во 2022 година продадени се 2,9 милиони возила од марката Киа, односно продажбата е зголемена за 4,6 отсто во однос на 2021 година, а се очекува годинава бројката да биде над 3,2 милиони примероци. Топ три најпродавани модели на Киа во светот се: „спортаж“ со 452.068 единици, „селтос“ е втор со 310.418 и „соренто“ трет со 222.570. Тука се и моделите „селтос“ и „сонет“ како најпродавани во првите месеци од оваа година. Како што се појавуваат новите модели или редизајнираните, така се менува списокот на најпродаваните модели, но, генерално, „спортаж“ е најпродаван. Продажбата во речиси 180 држави покажува дека Киа е играч од светска класа. Во светот на производителите на автомобили Јужна Кореја е петта, зад Јапонија, САД, Германија и Франција.
ТОП НОВОСТИ
