ФРАНЦИЈА Е ЗЕМЈА КОЈА ОТСЕКОГАШ КОТИРАЛА ВИСОКО НА ТОП-ЛИСТИТЕ КОГА СЕ ТУРИСТИЧКИТЕ ДЕСТИНАЦИИ ВО ПРАШАЊЕ, И ТОА НЕ САМО ВО ОРГАНИЗАЦИЈА НА ОПЕРАТОРИТЕ ТУКУ И ВО СВОЈ, СОПСТВЕН РЕЖИМ. СЕКАКО ДЕКА ПАРИЗ Е НА ВРВОТ, НО И ПРОШЕТКАТА ПО ДОЛИНАТА НА ЛОАРА Е ДОЖИВУВАЊЕ ШТО ПРЕДИЗВИКУВА ВОЗБУДА, ПРЕД СÈ ПОРАДИ ДВОРЦИТЕ КОИ ГО ЗЕМААТ ЗДИВОТ, 300 НА БРОЈ – ПОВЕЌЕТО ЗАШТИТЕНИ ОД УНЕСКО
Нема дилема, и во оваа и секоја друга пролет – најубавиот период од годината, дворците на Лоара се ставени во топ 10-те туристички дестинации на европскиот континент, кои задолжително треба да се посетат кога било. Неоспорен факт е дека Франција воодушевува со своите приказни, често и недокажани, врзани со минатото, хедонизмот најквалитетните сирења, вина и секако, дворците во огромен број – речиси сите велелепни, од кои зрачи луксуз, раскош…, не само поради скапотијата на декоративниот простор туку и начинот, стилот на живеење на аристократијата неколку века наназад, чиј гламур и ден-денес е недостижен. Многу од нив се наоѓаат по долината на реката која важи за најдолга во земјата и нејзините притоки, како на пример Шер, Индре.
„ГРАДИНАТА НА ФРАНЦИЈА“ ПОРАДИ КОЈА И ТРИВИЈАЛНОТО ПРАШАЊЕ ЗА ИДЕАЛНОСТА Е ОДВИШНО
Поради староста се уште попривлечни, датираат од пред 11 века. Некои се помлади – само 5 века. И покрај тоа што во повеќето се живеело постојано, текот на Лоара бил совршен и за летниковци каде што француските благородници го поминувале времето на лето. Нивните амбиенти очигледно дека на раскажувачите им служеле како инспирација за класичните бајки, вклучително и романтичната природа, пејзажите кои придонесуваат за долината на реката, заедно со нејзините притоки, да се здобие со прекарот „Градината на Франција“, каде што цвеќињата опиваат со мирисите, па дури и боите. Тривијалното прашање за идеалноста е одвишно, таа едноставно постои. Таму, во дворците на Лоара и наоколу, а приказните за нивните сопственици, кралевите и кралиците, љубовниците, гостите само ги дополнуваат впечатоците за нив, комплетирајќи ги.
Бројката воопшто не е занемарлива, напротив – импресионира со трите цифри, 300. Во средината на долината, каде што аристократските, богаташките резиденции всушност имаат најголема посетеност, Агенцијата на Обединетите нации за образование, наука и култура (УНЕСКО) ги стави под своја заштита во 2000-та година. Сепак, тоа не значи дека останатите се препуштени на себе, оставени на забот на времето, на заборавот. Владата, државата се грижи за сите коишто й припаѓаат, нејзино е сопственичкото право и секогаш се отворени за посета од страна на туристите во поголемиот дел од годината. Не е мал и бројот на дворците кои работат како хотели, другите се приватни, служат за живеење, одмор. Без оглед на нивната близина, очигледна е разликата во стилот, начинот на градењето (архитектонски), а причината е јасна: имено, секој дворец се врзува со одредена епоха, исто така, и цел. Како што се зборува, буквално сите, без исклучок, биле изложени на провални кражби, на делумно, или, пак, целосно уништување за време на Француската револуција, двете светски војни, кога биле и пренаменети за потребите на војските. Нормално, реставрацијата е дел од нивното минато, приоритет за секоја влада.
Се разбира, освен дворците, за долината на Лоара е карактеристично и виногорјето – мноштвото лозови насади. Меѓу нив, пресечени со големата река и притоките, се наоѓаат и дворците за кои секогаш е интересно да се чита, пишува…, благодарејќи на впечатоците од нивната посета, импресиите. Нема сомневање, сјаат од убавина…, велелепните „Шенонсе“, „Шамбор“ и „Блуа“.
ЖЕНСКИОТ ДВОРЕЦ CHÂTEAU DE CHENONCEAU („ШЕНОНСЕ“)
На реката Шер, во близината на истоименото село е дворецот Шенонсе, чии записи ја потврдуваат неговата изградба уште во 11 век. Но, денешниот изглед воопшто не потсетува на тогашниот, причината е добропозната: дворецот го срушиле до темел во 16 век. Надворешноста е горедолу иста, со мали промени. „Шенонсе“ инаку е опкружен со преубави жардиниери à la française што го прават многу попривлечен. Освен што важи за ренесансно ремек-дело кое секогаш измамува восхит, дворецот е познат и како женски бидејќи со него се врзувале исклучиво дами, каде што престојувале од Катерина Брисоне која го срамнила со земјата (1515-та) до Катерина де Медичи. Кралицата на новоизградениот „Шенонсе“ му додала и галерија (двокатна), откако го наследила од Хенри II, по неговата смрт. А тој, пак, во 1547-ма го запленил од причина што дворецот тонел во долгови, за потоа да й го подари на својата љубовница, влијателната Дијана.
Галеријата за време на Првата светска војна служела како болница, додека во текот на фашистичкиот режим од 1 септември 1939-та до 8 мај 1945-та била своевидна линија на разграничување меѓу окупаторот и слободната зона. Секако дека благородничките кои престојувале во него го уредувале по своја замисла, па дури и ќеф. На пример, Катерина де Медичи го приспособила за раскошните забави што ги приредувала ноќе, а сопругата на Хенри III, по неговата смрт, ги обложила ходниците со црни таписерии на кои имало мртовечки глави. Многу од скулптурите се преместени во „Лувр“, уште во 18 век.
Со овој дворец се врзуваат и доста занимливости како неоспорната вистина дека има најголема посетеност во Франција, по версајскиот. На „Шенонсе“ му припаѓа челното место кога се работи за огнометот, исфрлен за првпат во земјата по повод престолното доаѓање на Франсоа II. Во 1913-та дворецот е откупен од страна на семејството Мение, познато по чоколадите, во чија сопственост е и ден денес.
CHÂTEAU DE CHAMBORD („ШАМБОР“), РЕНЕСАНСНА ИКОНА НА ФРАНЦУСКИТЕ АСПИРАЦИИ
Најголемиот дворец на Лоара за кој се вели дека е ренесансна икона на возвишените француски аспирации се вбројува и меѓу замоците чија бројка на препораки за посета во туристичките водичи е исто толку голема, со претставката „нај“. Едноставно мора да се види за да се доживее, согласно личната перцепција. Неговата изградба се врзува со времето кога владеел кралот Франсоа I, во 16 век. Започнала во 1519-та и траела дваесетина години. Му служела како ловечки дом, ни малку скромен. Како што се зборува, перфекцијата во симетричноста на зданието му се спротивставувала на предусловот за градењето во средновековјето, а наводно, придонес во тогашните револуционерни идеи за надворешниот изглед на „Шамбор“ дал и познатиот уметник, врвниот Леонардо да Винчи кој работел за монархот. Со голема сигурност е тврдењето дека на италијанскиот мајстор се и спиралните дворски скалила, меѓу другото. Наместа во ѕидовите на палатата е врежана и буквата Ф, т.е. иницијалот, како и амблемот (саламандер), потврдувајќи го неговото кралување во чие време се градела.
Оттогаш е и пространата тераса на која жените ги чекале мажите да се вратат со богат лов (порано долината била полна со дивеч), од каде што се гледа и целиот двор на површина од 12.992 акра (5.260 хектари). Видикот навистина е спектакуларен.
„Шамбор“ инаку се состои од централен дел (тврдина) и четири кули, без оглед на неговата инаква функција, во часовите на разонода – никако не и одбранбена. Дури и бедемот и шанецот е декоративен. Покривот е нешто посебно, приказна за себе. Всушност, него го сочинуваат 11 помали кули – различни, а има и 3 оџаци. Франсоа I се воодушевувал од константинополската ведута, оттаму и желбата да ја има во негова близина, со помош на украсите. Наизглед асиметрични, но крајниот резултат е строга сразмерност. Дворецот располага со 440 соби, 365 камини… Градбата послужила како инспирација за лондонскиот универзитет Ројал Холовеј, а „Мона Лиза“ во 1939-та, кога почнала Втората светска војна, е донесена во „Шамбор“ за да се за да се заштити.
CHÂTEAU DE BLOIS („БЛУА“), ПРИМЕР ЗА ЕВОЛУЦИЈА НА ФРАНЦУСКАТА АРХИТЕКТУРА
Освен „Амбуаз“ и дворецот Блуа се водел како живеалиште на кралот Франсоа I чија мегаломанија се рефлектирала во сенешто, па дури и во начинот, стилот на живеење, изборот на домот, градбите… Кога ја наследил монархиската титула, „Блуа“ веќе постоел. Факт е дека замокот се реновирал постојано, исполнувајќи ги желбите на неговите станари, пред сè хирови. Не случајно во писанијата е истакнато дека изградбата на палатата се одвивала цели 4 века, од 13-тиот до 17-тиот. Специјалистити се согласни во едно „Блуа“ е пример за еволуција на француската архитектура. Со доселувањето на кралот во 1515-та и државата го добила седиштето. Во него се решавале значајни прашања за Франција, се донесувале и такви одлуки – многу важни. Влијанието на ренесансата е забележливо и во спиралните дворски скалила што ги нарачал кој друг ако не Франсоа I. Се разбира, амблемните саламандри и ден-денес се очевидни, врежани во ѕидовите. И покрај тоа што владата подоцна се преместила во Париз, таму останале да живеат неколку чиновници заедно со семејствата, во доградбата. Луј XII во 1616- та ја испратил својата мајка да живее во дворот каде што успеала да се спаси од одронот на земјата која ја оставиле градежниците, заради честите поправки, корекции. Нема дилема, историјата на „Блуа“ е поприлично шарена, убиствата и криењата на лешовите, нивните замаскирања од април до септември се прикажуваат во форма на визуелни сензации на неговата фасада, со светла и звуци. Посетеноста навистина е голема.
Дури 7 кралеви, 10 кралици на Франција го избрале овој дворец за резиденцијален. Четворката му е „заштитна“ – има 4 крила, се врзува со 4 епохи благодарејќи на кои се застапени 4 стилови, архитектурни – ренесансен, средновековен, класичен и готски. Музејот е восхитувачки, меѓу 35-те илјади дела се и делата на Рубенс.
ТОП НОВОСТИ
