НЕ САКАЛ ДА ВОЗИ ЛУКСУЗНИ АВТОМОБИЛИ ИАКО ГИ ДИЗАЈНИРАЛ, ЖИВЕЕЛ НА СВОЈ НАЧИН, МИРНО И СО СКРОМНИ НАВИКИ. НАЈМНОГУ БИЛ ЗАИНТЕРЕСИРАН ЗА НЕШТАТА ШТО СЕ ДВИЖАТ, НЕ ГО ПРИВЛЕКУВАЛЕ СТАТИЧНИТЕ, А ОД АВТОМОБИЛИТЕ МНОГУ ГИ ПОЧИТУВАЛ ОБИЧНИТЕ ПОВЕЌЕНАМЕНСКИТЕ. ТАТКО МУ ГО ПОДГОТВУВАЛ ДА БИДЕ ПИЈАНИСТ, НО ТОЈ СТАНАЛ МЕХАНИЧАР, А ПОТОА ТРГНАЛ ВО ОСВОЈУВАЊЕ НА ВРВОТ НАРЕЧЕН АВТОМОБИЛСКИ ДИЗАЈН
Уште од самото појавување автомобилот предизвикал голем интерес токму поради можноста за движење со помош на четири (и три) тркала и минување големи растојанија за релативно кратко време. Автомобилот бил, е и ќе биде најпосакуваното нешто, како за големите, така и за малите. Изгледот на автомобилот, кој бил дело на дизајнерите, од скици, цртежи до реализација, го привлекувал вниманието на јавноста. Една таква дизајнерска величина е Марчело Гандини. Потекнувал од семејство со аристократски корени, со пет деца. Татко му бил диригент на симфониски оркестар и од најрано детство бил опкружен со уметност. Но поради работните обврски и неможноста да му се посвети на големото семејство татко му ја оставил диригентската палка и продолжил да работи во сопствената фармацевтска компанија. Сепак не се откажал од намерата синот Марчело да стане пијанист. Малиот Гандини на петгодишна возраст почнал да ги учи основите на клавирот. Но Марчело повеќе ги сакал механиката и автомобилите од музиката. За роденден му подариле некаква играчка „механотехника“, збир од најразновидни делови со кои можел да направи: автомобили, авиони, камиони, приколки и слично. Од тој момент Марчело бил преокупиран со механиката, со нештата што се движат, возат, летаат итн. Во многуте интервјуа често раскажувал дека кога имал 16 години му дале пари за да купи книга по латински јазик, но наместо неа ја купил книгата „Мотори Ендотермичи“ од Данте Џијакоза, мајстор над мајсторите во занаетот, творецот на „фиат 500 тополино“, автомобил што претставува легенда, еден од најпосакуваните во светот кај сите генерации возачи. На почетокот најмногу бил воодушевен од механиката и моторите. На 18-годишна возраст станал добар механичар. Поради доброто познавање на механичарската работа неговиот добар пријател, кој се тркал, го замолил да ја подготви погонската единица вградена во неговиот „фиат оска 1500 с“. Тука се почетоците на Гандини со автомобилите, иако се истакнувал во внатрешниот дизајн, осмислувал и опремувал градинки и кафетерии, но и еден ноќен клуб „Откачениот Клуб Торино“. Со оваа, да ја наречеме, споредна работа, станал познат. Неговата прва посериозна работа со автомобилите се поврзува со „Каросерија Мараци Милано“. Умешноста да создава убави облини ја насетил и големиот Нучо Бертоне. Во 1963 година Гандини го посетил за да му покаже на големиот мајстор што знае и умее. Но бил одбиен не затоа што не бил соодветен за работното место, туку од друга причина. Џорџето Џуџаро бил втор човек во компанијата и не дозволил да има уште еден главен дизајнер. По две години завршил договорот на Џ. Џуџаро и заминал во Џија, а Бертоне веднаш го повикал Гандини на разговор. Во 1965 година, на 27 години, станал прв човек во познатото дизајнерско студио. Најзначаен дизајнерски успех постигнал со неколку автомобили. Најнапред го создал обликот на моделот „мјура“ за Ламборџини во 1966 година, кој и денес за многумина е најубав во светот. Потоа следувале „ламборџини марзал“ во 1967 година, „ламборџини еспада“ во 1968 и „аутобјанки 112“ во 1969 г. Во период од четири години се појавил и концептот „алфа ромео карабо“, првиот автомобил со врати што се отвораат нагоре, детаљ што подоцна бил искористен за серискиот модел „каунтач“. И денес тие врати се присутни кај Ламборџини, а љубителите ги нарекуваат „ламбо врати“. Покрај супер луксузните купе автомобили, Гандини дизајнирал и најобични, на пример, „аутобјанки 112“, и често велел дека му било предизвик да дизајнира секојдневни автомобили и нивниот дизајн да трае долго. Дизајнот на овој модел опстанал 17 години, од 1969 до 1986 год.
ШОК И ТИШИНА, ПО ШТО СЕ СЛУШНАЛЕ ИЗВИЦИ НА ЗАЧУДЕНОСТ И ВОСХИТ
Најголемиот пробив во светот на автомобилскиот дизајн направил во 1971 год. со еден протитип, наследник на многу популарната „мјура“ на Салонот за автомобили во Женева, именуван како „лп 500 концепт“. Подоцна овој прототип како сериски автомобил е наречен „коунтач“. Главните линии на „коунтач“ водат потекло од концептот „ланча стратос зеро“, исто така, создаден од Гандини. Тимот што требал сето тоа да го преточи во сериско купе го воделе главниот конструктор Паоло Станцани, неговата десна рака помошникот Масимо Паренти, пробниот возач Боб Валас и секако Марчело Гандини како претставник од Бертоне. При подготовките на автомобилите, особено за светските премиери, екипите работеле деноноќно. Еден од помошниците, кој знаел пиедмонтезе, јазик што потсетува на францускиот, но е многу поразличен од италијанскиот, често велел „коунтач“. Тогаш Гандини рекол дека „коунтач“ е многу добро име за автомобилот. Го прашал и Боб Валас што мисли „коунтач“. Така од најобична шега „коунтач“ влегло во историјата на автомобилите. Дотогаш Ламборџини за моделите користел имиња на познати бикови, но овој пат името било зајмено од јазикот пиедмонтезе, збор што најмногу се користи кога некој сакал да искаже изненадување, нешто како шокирање во позитивна смисла. Остри линии, прекршени со јасно нагласување на агресивност, облик што доттогаш не бил виден, а ниту пак замислен од друг дизајнер. Во 1974 година Ламборџини во Женева првично го прикажал моделот „коунтач“. Пред новинарите и посетителите се појавил „ламборџини коунтач“. Шок и тишина, по што се слушнале извици на зачуденост и восхит. Никој не се очекувал толку радикален облик -прекршените остри линии не ù биле блиски на тогашната дизајнерска фела. Токму затоа „коунтач“ предизвикал бурни реакции. Но тоа го направил Марчело Гандини. До денес не се случило некој автомобил да предизвика толку возбуда. Тој дизајн, да го наречеме геометриски, и денес живее во Ламборџини и е негов своевиден заштитен знак. Препознатливиот облик сè уште трае. Гандини ги дизајнирал и следниве модели: „браво концепт“, „диабло концепт“, „п 147 акоста“, „еспада“, „харама“, „урако“ и „марцал“. Во тоа време ги создал и „алфа ромео монтреал“, „ланча стратос“, „фиат бертоне икс 1/9“, првата „петка“ на БМВ, а пред неа концепт купето „гармиш концепт“ предвесникот на серијата „5“, потоа „мини иноченти“, „рено суперчинк (рено 5 II)“ „рено 5 турбо“ – автомобили што се поинакви, секојдневни во однос на тие на Ламборџини. Тука се и „де томасо пантера“, „ферари дино гт4“, единственото Ферари дизајнирано од Гандини под капата на Бертоне, потоа единственото волво со концептот „тундра“, кој најверојатно послужил за развој на моделот „б икс“ во сопственост на Цитроен.
Во 1980 год. Гандини заминал од Бертоне и продолжува да работи како слободен дизајнер и го дизајнирал серискиот „цитроен б икс“ и „рено суперчинк“, односно „рено 5 II“ во 1984 год. Гандини дизајнирал и неколку модели на Масерати, „камсин“, „шамал“, „гибли II“, „кватропорте II и IV“, но и ексклузивитетот од марката Чизета, моделот „мородер в 16 т“, супер камионот „рено магнум“, „бугати еб 110“ и еден хеликоптер „цх 7 ангел“ во 1992 год. Раскошниот модел „коунтач“ се произведувал од 1974 до 1990 год. Од производната лента излегол последниот модел и челниците на Ламборџини решиле да му го подарат на Марчело Гандини. Големиот дизајнер бил восхитен од потегот на Ламборџини, но го одбил подарокот. Подоцна во едно интервју на прашањето зошто го одбил подарокот, одговорил: „Ќе требаше секој ден да бришам прав и да го гланцам.“ На новинарскиот коментар дека создал многу луксузни автомобили, но не поседува ниеден, Гандини му рекол: „Повеќе ги сакам обичните автомобили, тие за секојдневна употреба.“ „Треба да направите нешто на што луѓето ќе реагираат со воодушевување, нешто од што ќе бидат пријатно изненадени. Тоа е мајката на успехот“, велел М. Гандини. „Коунтач“ е токму тоа.
ТОП НОВОСТИ
