ВО ОВОЈ ТЕКСТ ЌЕ ЈА РАЗГЛЕДАМЕ ВИСОКАТА ТЕХНОЛОГИЈА НИЗ ПРИЗМАТА НА АВТОМОБИЛИТЕ И НИВНИОТ НАТАМОШЕН РАЗВОЈ. ЦЕЛ СЕ БЕНЗИНСКИТЕ, НО НАЈМНОГУ СЕ КРИТИКУВАНИ ДИЗЕЛ-МОТОРИТЕ БИДЕЈЌИ МНОГУ ЗАГАДУВАЛЕ. НЕ МОЖЕМЕ ДА ПОТВРДИМЕ ДАЛИ НАВИСТИНА Е ТАКА. НЕКОИ ВЕЛАТ ЗАГАДУВААТ И ТРЕБА ДА СЕ ОТСТРАНАТ, А ДРУГИ ИМААТ СОСЕМА СПРОТИВЕН СТАВ
Многупати сме прочитале дека автомобилската индустрија оди смело во правец на електрификација на возилата. И донекаде ова е точно, но не целосно. Овој факт малку збунува бидејќи сите производители не одат во правец на електрификација, барем засега. Минатиот месец Мекларен го претстави својот најбрз, најсовршен и најлесен модел, но погонската единица не е електрична, туку е бензинска V8 и тоа најнова во семејството (фото 1). Ако Римац отиде далеку пред сите во електрификацијата и сега дел од производителите зајмуваат знаење од него, тоа не значи дека Мекларен не развива висока технологија, туку засега електрификацијата е во втор план.
На другата страна од Атлантикот компанијата Каминс Инкорпорејтид најавува бум со својот нов дизел-мотор „икс 10“, наменет за пикап возила, камионети и други видови моторни возила и машини. Според официјалните изјави од производителот Каминс, новиот „икс 10“ мотор (фото 2) ќе емитува дури 75 отсто помалку азотни оксиди (NOx). Овој мотор ја користи најновата технологија за драстично намалување на азотните оксиди, наречена АККТ (амониа криејшн енд конвержн технолоџи). Овој извештај компанијата го обелодени во февруари. За посликовито да се објасни квантниот скок во напредокот на дизел-моторите ќе посочиме дека еден камион со дизел-мотор пред 30 – 40 години исфрлал количество честички во воздухот (црниот чад) колку што денес исфрлаат 60 камиони со современи дизел-мотори. Повеќе од јасно е дека електрични во секојдневјето, но, според конструкторите, дизел-моторите сè уште се попрактични и многу поиздржливи од електричните. Имено, сегашните најголеми производители сè уште вложуваат и работат на нивно доусовршување. Многу светски здруженија во 2022 година направија избор на најдобри дизел-автомобили. Ако дизелите беа за фрлање, овие здруженија и списанија немаше да прават избори што наедно значат и популаризација на тие механички направи. Добитник на наградата Најдобар дизел-мотор за 2023 година е Сканија за моторот „џенерејшн дц 13“ (фото 3).
Моторите со внатрешно согорување сè уште играат значајна улога во светот. Како пример ќе ја посочиме компанијата АК Карс (Ауто Кериерс Лтд) , која минатиот месец ја претстави најновата генерација од легендарниот спидстер „кобра“ и во него има сè (моќен V8 мотор, фото 4) само не електромотор во улога на погонска единица.
Еве уште еден типичен пример за сосема нов, односно најново развиен дизел- мотор пуштен во погон во 2022 година. Форд во пикапот „ренџер“ вгради V6 дизел-агрегат (фото 5) од кој конкуренцијата исклучително се вознемири. Развива 250 КС при само 3.250 врт/мин. додека максималниот вртежен момент е огромен, 600 Нм од 1.750 до 2.250 врт/мин. Не само што го има во моделот „ренџер“, туку ќе се вградува и во „форд еверест“, но и во „фолксваген амарок“.
Минатото лето Мазда претстави сосема нов дизел-мотор посебно планиран и конструиран за моделот „ц икс 60“. Ништо посебно? Да, ништо посебно кога сите се насочија кон електромотори, Мазда сите карти ги стави на развојот на дизел-мотор и тоа посебно за американскиот пазар каде што дизелите воопшто не се почитуваат. Сите ги отфрлаат дизел-моторите, престанаа да ги произведуваат, а Мазда оди наспроти сите и, како што изгледа, ќе извојува победа со новата технологија развиена со нејзини сили, а ја нарече ДКПКИ (дистрибушн – контролед паршиали премиксид компрешн игнишн). Овој 3,3- литарски турбо дизел-мотор (фото 6) со шест цилиндри во линија е невообичаено штедлив, работи мирно, без многу вибрации, а емисијата штетни гасови е намалена на минимум. Толкава погонска дизел-единица (251 КС и 550 Нм), што испушта само 139 г. На секој километар и со домаќинско возење СО2 троши помалку од 5,0 л нафта на 100 км, односно точно 4,65 л / 100 км. Тука не завршува приказната на Мазда со дизел-моторите. По претставувањето на 3,3- литарскиот, одговорните во компанијата го лансира 3,0-литарскиот, исто така, со шест цилиндри во линија. Два мотора и тоа на американскиот континент каде што дизелите многу се почитуваат. Таму голем дел од камионите имаат бензински мотори. Не може да се опише колку тој континент не ги сака дизел- моторите. Денешниов свет со своите потези самиот себе си се става во негација. Постојат дизел мотори кои ги рушат сите приказни измислени пред 40 и повеќе години, но како што тргнале работиве, на светот му се брза да ги внесе електричните. Нешто не е како што треба, не се чисти работите. По дизелите фрлаат со дрва и со камења, а дизелите денес се рамо до рамо со бензинските мотори и воедно поштедливи за најмалку 40 отсто.
За крај на текстов мора да се вратиме 25 години наназад и да спомнеме еден врвен дизел-мотор. До денешен ден тој мотор не е надминат. Сега повторно ќе го споменеме бидејќи е супериорен во однос сите други мали по зафатнина дизели, поранешни и сегашни. Точно 987 ссм, двотактен мотор со директно вбризгување и потпомогнат со турбополнач развива 60 КС. Моторот со минимални вибрации беше претставен на ИАА 1999 година во Франкфурт, една од петте најголеми светски автомобилски изложби. Овој мотор беше вграден во изложениот „даихатсу сирион“ (жолта боја), именуван како „2 цд“, од новинарите беше наречен „3 литри автомобил“ затоа што со тој мотор автомобилот троши само 3 литри. Чудно, но овој мотор не заживеа. Зошто? Затоа што беше премногу супериорен во однос на другите дизел-мотори? Ете накаде оди високата технологија во XXI век, а пред 25 години дизел-моторот од Даихатсу испушташе само 90 г СО2 на секој километар. Оваа бројка останатите производители сè уште ја сонуваат.
ТОП НОВОСТИ
