НА МАРКАТА ПОРШЕ НЕ Й Е ПОТРЕБНО ПОСЕБНО ПРЕТСТАВУВАЊЕ, ОД НАЈМАЛИТЕ ДО НАЈВОЗРАСНИТЕ ДОБРО ГО ЗНААТ ОВА ИМЕ. ГОДИНАВА КОМПАНИЈАТА СЛАВИ 75 ГОДИНИ
Историјата на четири тркала запишала дека на 8 јули 1948 година од работилницата Порше, лоцирана во Гминд (Австрија), излегол првиот автомобил со името Порше, односно „порше 356“. Овој автомобил е дело на Фердинанд Александер Буци Порше и конструкторот Едвин Коменда. Првиот е син на Фердинанд Порше, основачот на компанијата, човекот што во 1898 година го направил првиот автомобил на електричен погон („егер лохнер ц 2 фитон“ или „лохнер п 1“), потоа првиот хибриден електричен и првиот со погон на сите тркала, секое тркало по еден електромотор.
По претставувањето на моделот „356“ работите тргнале по нагорна линија и се остварил сонот на Ф. Буци Порше. Отсекогаш го интересирале исклучиво тркачките и спортските автомобили. Татко му сонувал да направи квалитетен и употреблив автомобил наменет за поширок круг купувачи („фолксваген кифер“, 1938), но сон на неговиот син биле тркачките автомобили. Кога Ф. Порше го видел моделот „356“, на синот му рекол: „И јас ќе направев токму ваков автомобил.“ Откако заедно го оствариле својот сон, таткото и синот тргнале во нов поход во кој ги правеле изведбите од моделот „356“ („356 а“, „356 кабриолет“, „356 спајдер“, „550“ итн.). Иако семејството Порше се надевало, сепак, не очекувало таков успех на моделот „356“ и неговите изведби, односно малото купе постигнало одлични продажни резултати и тоа веднаш по претставувањето. Да потсетиме, „порше 356“ е еден од првите извезени германски производи, секако, преку Големата Бара, каде што автомобилите биле и сè уште се многу почитувани и наедно има многу купувачи. Биле направени околу 73.000 примероци, а половината од нив сè уште постојат. Моделот „356“ бил направен врз основа од „фолксваген кифер“ (буачката, 1938 година) и „тип 64“ (порше) од 1939 година. Во 1951 година „порше 356“ учествувал на трката 24 часа Леман и победил во класата до 1,1 литар, а севкупно бил дваесетти. Во тој период почнал да се создава заштитниот знак. Благодарение на еден американски продавач на луксузни автомобили, главно од континентот, бил создаден заштитниот знак на Порше. На негова иницијатива и совет, Ф. Буци Порше почнал да размислува на таа тема. Само името не било доволно туку бил потребен и знак со кој марката би се издвојувала од другите производители. Американскиот продавач на автомобилите на Порше му нагласил на Ф. Б. Порше дека сите други марки имаат заштитен знак, така што и Порше морал што поскоро да го создаде. Размислувањата оделе дотаму што бил организиран и јавен повик за избор на најдобар заштитен знак, а првоизбраниот труд би бил награден со 1.000 марки. Конкурсот не донел ништо ново бидејќи ниеден знак не им оставил впечаток на таткото и синот Порше. Бидејќи производството и главнината од 1950 година биле лоцирани во Штутгард, односно Цуфенхаузен, семејството Порше решило заштитниот знак да биде комбинација од грбот на покраината Виртемберг и грбот на Штутгард, со тоа што на врвот на грбот би имало лента на која би било напишано името Порше. Во средишниот дел на жолта основа би било нацртано вознемирено коњче, многу слично на тоа на Ферари. Уште од дамнешни времиња Штутгард бил познат по одгледувањето коњи, имало многу ергели, па затоа на неговиот грб бил нацртан коњ. Според историските записи, конструкторот Франц Ксавер Рејмспис прв го дизајнирал логото, а потоа било доработено и претставено во 1952 година на автомобилите наменети за САД. Тој бил творец и на логото на Фолксваген во 1936 година.
Следниот модел од Порше бил „550“ (1953 година), кабриолет со тркачки својства, а во 1957 година со исти карактеристики се појавил и моделот „718“. Во 1963 година се појавил „карера гтс“, во фабриката попознат како „904 купе“. Таа година се појавил и моделот „911“, најнапред како „901 концепт“ што првпат бил претставен на Салонот за автомобили во Франкфурт, кој подоцна станал жива легенда во автомобилската индустрија. Како што забележувате, бројките од Порше со „0“ во средината постоеле на почетокот, а потоа ги снемало. Пежо ги заштитил трицифрените броеви со „0“ во средина. Затоа Порше морал да ја изостави „нулата“ и наместо „901“ (концепт), моделот го преименувал во „911“. Финансиската состојба на Порше била сосема солидна благодарение на моделот „356“ и неговите изведби, но со појавувањето на „911“ Порше се устоличил во светот како врвен производител на спортски автомобили. И како што напишавме претходно, моделот „911“ станал легенда не само со својот препознатлив дизајн туку и со брзината, карактеристичниот боксер мотор и неговиот звук и, секако, според „сè назад“ и мотор и погон. Не само што автомобилите на Порше се исклучително спортски, туку носат и една посебност, практичноста. Производителот изјавил дека тоа е луксузен автомобил, кој е наменет за секојдневна употреба, а не само за посебни пригоди. Моделот „911“ станал многу позастапен на асфалтот од сите други спортски автомобили со исклучок на „форд мустанг“. Најомилен дел на Ф. Буци Порше биле трките, а моделот „911“ веднаш покажал „заби“, како и „356“. Од трка во трка станувал сè поконкурентен, а врвните резултати и првите места станале дел од неговото тркачко секојдневје. Неговата популарност нашла место и на филмското платно и честo се појавува во сцените. За да ги зацврсти доминацијата и славата, Порше организирал трки само со „911“, наречени Порше куп. Така се прави во светот на автомобилската индустрија, поточно во тркачките оддели. Во тие трки автомобилите ги покажуваат и најмалите слабости, а конструкторите, заедно со механичарите и возачите, ги откриваат слабостите и потоа ги отстрануваат. На таков начин ги подобруваат особините на туристичките автомобили, односно искуствата од трките ги пренесуваат на сериските автомобили.
МОДЕЛИ НАМЕНЕТИ ЗА ТРКИ
Покрај сериските автомобили и нивните тркачки изведби, Порше произведувал и посебни модели исклучиво наменети за трки, како што е, на пример, „917“, со кој победил на трката 24 часа Леман во 1970 и 1971 година. Славата и лавровите венци останале, но продажбата на „911“ почнала да се намалува, а моделот „914“ бил неубедлив. Во Порше работите не оделе како што треба и на чело бил поставен Ернст Фуаман, кој сакал да го конструира наследникот на „911“. Бил главен од 1972 до 1980 година и во тој период направил значајни чекори. Ги лансирал моделите „924“ и „928“ со мотор сместен напред, не боксер, туку реден со четири цилиндри за „924“ и V8 за моделот „928“. Е. Фуаман бил познат и по внесувањето на турбополначот во моторите. Во негово време сите споменати модели имале турбоизведба. За него велат дека го спасил Порше од целосно пропаѓање со моделите „924“ и „928“. „Порше 928“ е носител на титулата Автомобил на годината за 1978 година. Порше опстанал во времето на овој челник, а во 1981 година на негово место дошол Петер Шутц. Тој не им бил многу наклонет на купеата со преден мотор, а во компанијата влегол заедно со моделот „944“ (моторот напред), продолжение на моделот „924“. И покрај симпатиите кон „911“, сепак изработил концепт („тип 989“) со мотор сместен напред и со четири врати. Лимузината многу потсетувала на класиката „911“ само што имала четири врати, четири седишта и подолга каросерија. Потоа дошол Хајнц Браницки, по него Арно Бон, а двајцата биле на чело на Порше по две години. И натаму Порше се наоѓал во тешка финансиска состојба.
Во 1993 година за главен на Порше бил назначен инженерот Венделин Видекинг, човек од автомобилскиот свет, донесен во канцеларија од производна хала. Сите биле изненадени од одлуката на првите директори во компанијата. Тој бил сосема непознат за пошироката јавност, но бил дете на Порше, а не некој од фирми што немале никаква допирна точка со автомобилите. На 39 години В. Видекинг станал главен во Порше. Веднаш ги сменил сите одговорни во компанијата. Прво од раководните места ги отстранил економистите и маркетинг менаџерите и ги заменил со стручни машински инженери што ја познавале основата на автомобилите. Потоа избрал неколкумина и со нив отишол во Јапонија за да научат како се прават автомобили со најмалку грешки или без ниеден недостаток. Со молив и тетратка отишле да запишуваат како работат јапонските колеги, но не во фабрики каде што се прават по 15- 20 илјади автомобили годишно, туку во оние во кои се произведуваат милиони автомобили годишно. Не им било јасно како јапонските производители ги изработувале автомобилите толку прецизно и без никакви грешки. Тоа се финесите што Венделин Видекинг сакал да ги внесе во производството на Порше, како и во севкупната организација на работата. Оттаму се вратил со нови идеи и сите ги внел во секојдневниот живот на компанијата. Неговото назначување за главен веднаш резултирало со забележливи резултати.
Компанијата полека закрепнувала, а производството и продажбата се зголемувале. Буквално сè било сменето во компанијата. Сите внесени новости придонеле за благодатот во фабриката. Венделин Видекинг успеал да го спаси Порше од пропаѓање и од компанија што бележела загуби прераснала во моќен светски играч. За време на финансискиот зенит В. Видекинг посакал да го купи Фолксваген. Сепак, тоа не се случило затоа што бил наклеветен дека прави финансиски малверзации заедно со одговорниот за финансии и книговодство. Овој мрачен период за најспособниот шеф В. Видекинг траел долго, но правдата сепак излегла на виделина. Судот ги отфрлил сите обвиненија против него и тој добил паричен надоместок од над 48 милиони евра. Набљудувајќи ја работата на В. Видекинг, врвните светски економисти и финансиери имале обичај да кажат: „Од салон во пропаѓање, денес Порше е претворен во најсовремена машина за правење пари.“ Во негово време бил лансиран моделот „бокстер“ (1996) што денес, заедно со наследникот „кајман / бокстер“, во вкупната продажба учествува со дури 40 отсто и наедно претставува најдобро продаван модел што носи најмногу пари. Во негово време бил лансиран и „каен“ (2002), првиот „сув“ од Порше, но и „панамера“ (2009), првата лимузина. Така завршува приказната за најуспешниот директор во историјата на Порше. По него имало тројца шефови, но ниеден од нив не бил ни блиску до Видекинг.
Во светот на автомобилскиот спорт Порше е еден од оние на врвот, има најмногу победи како производител на легендарната трка 24 часа Леман, дури 19, а седум од нив се едноподруго, од 1981 година. И на релито Париз – Дакар, денес само Дакар, Порше има две победи, во 1984 година со моделот „953“ и со „959“ во 1986 година, од кои втората е 1 – 2. Денес Порше е насочен кон електричните модели и затоа забрзано се подготвува за електрификацијата што кај него била започната уште од 1898 година кога Фердинанд Порше го конструирал возилото „егерлохнер ц 2 фитон“ погонувано од електромотор со силина од скоро 5,0 КС и максимална брзина од околу 30-35 км/ч. Тоа се случило пред точно 125 години, а денес негов наследник е моделот „тајкан“. Тоа се 75 години од првиот автомобил со името Порше и 125 години од појавувањето на првиот автомобил (електромобил) на Фердинанд Порше. Денес Порше е под групацијата Фолксваген заедно со Ауди, Сеат, Купра, Шкода, Ламборџини, Бентли и Дукати, но сите се во сопственост на фирмата Порше Холдинг.
ТОП НОВОСТИ
