СПОРТСКИТЕ РАБОТИЛНИЦИ СЕ ПОВЕЌЕ ОД БИСЕР ЗАТОА ШТО ТИЕ СЕ ЕДЕН ВИД ЛИЦЕ НА КОМПАНИЈАТА. АВТОМОБИЛСКИОТ СПОРТ Е КРУНАТА НА ПРОИЗВОДИТЕЛОТ ПРЕКУ КОЈА НАЈЛЕСНО СЕ СТИГНУВА ДО СЛАВА И ПОГОЛЕМ БРОЈ КУПУВАЧИ НА ТУРИСТИЧКИТЕ АВТОМОБИЛИ. СÈ ШТО Е НОВО ВО АВТОМОБИЛСКАТА ИНДУСТРИЈА НАЈЧЕСТО Е ДОБИЕНО ПРЕКУ РАЗВОЈОТ НА ТРКАЧКИТЕ АВТОМОБИЛИ
Многу од производителите на автомобили во својот „двор“ имаат оддел одговорен за спортските автомобили и во него има оддел за суровите спортски автомобили односно тркачките. Ништо чудно со оглед на тоа што речиси сите производители учествуваат на најразновидни трки, што ридски, што на кружни патеки, рели итн. Е сега тука има една многу осетлива посебност, некои производители купуваат други помали работилници на спортско тркачки автомобили. Такви се на пример Фиат со Абарт, Рено со Алпин, а БМВ пред неколку денови ја купи работилницата Алпина која до вчера ги преработуваше (фризираше) некои од моделите на БМВ и ги продаваше под свој заштитен знак и име. Не дека Фиат, Рено и останатите слични на нив немале спортско тркачки оддели, туку овие помалите производители, поточно работилници, ги преработувале сериските автомобили од Фиат и Рено и со нив настапувале на трки и остварувале врвни резултати. Кога ќе се појавел автомобил со името Абарт на тркачка патека сите знаеле дека тоа е автомобил на Фиат, но доработен и „навиен“ од работилницата Абарт. Истото тоа важи и за Алпин со автомобилите од Рено.
Текстов не го посветуваме на баварската Алпина, туку сакаме да ја овековечиме приказната на БМВ за неговата спортско тркачка работилница основана пред точно 50 години, во 1972 год. Тој оддел БМВ го нарекол „Моторспорт“, односно „БМВ Моторспорт“, а подоцна само „БМВ М“. Идејата да се отвори посебен оддел во фабриката во кој ќе се прават исклучиво тркачки автомобили, доаѓа пред сè од фабричкиот тим кој учествувал на трките ширум светот. Нивната идеја била преточена во стварност пред 50 години со точно 35 вработени. И замислете само една година подоцна од тој спортски оддел излегува „бмв 3,0 цсл кој дебитира во Европскиот шампионат за туристички автомобили во кој доминира цели шест години.
Но да се вратиме на почетокот. На чело на БМВ Моторспорт е Јохен Нипраш, некогашен возач во Порше, а потоа тркачки менаџер во Форд. Тој го составил првиот тим од конструктори и возачи кои во иднина ќе придонесат многу за севкупниот развој – Крис Амон, Тоне Хецманс, Ханс Јоаким Штук и Дитер Квестер, додека Бјорн Валдегард и Ахим Варболд го претставувале рели тимот. Моделот „3,0 цсл“ со кој БМВ го освојуваат шампионатот за туристички автомобили на континентов, поседува алуминиумски врати и куќиште од магнезиум за менувачот. 3,34 литри, шест цилиндри во линија, два вентили по цилиндар и 360 КС.
Истата година БМВ организира курс за возење (префинето возење) во познатиот швајцарски зимски центар Сент Мориц, а како инструктори се појавуваат токму врвните возачи од тимот на БМВ Моторспорт. Тоа биле часови за професионалци, а од 1977 БМВ има курс за добро возење и за аматери. Во таа 1973 „бмв 3.0 цсл“ победува на трката 24 часа Леман во класата за туристички автомобили. Од 1973 до 1979 овој автомобил ќе жари и пали на тркачките патеки. Во тоа време на сцена стапува 2,0 литарскиот четирицилиндричен турбо мотор со околу 300 КС вграден во формула 2. Најнапред Жан Пјер Жарие, а потоа и тимот на Марч со овој мотор прави чуда во рацете на Патрик Депаје (1974), Бруно Џакомели (1978), Марк Шурер (1979) и Корадо Фаби (1982) сите со титули.
За подобар пробив на северноамериканскиот пазар БМВ планира да влезе во ИМСА шампионатот. Тоа се случува во 1975 година кога БМВ го освојува шампионатот во категоријата за конструктори. Ете ја наједноставната формула да се освојат што повеќе потенцијални купувачи. Тој тркачки оддел многу добро си ја вршел работата и со конструирањето на тркачките автомобили и со тренинг сесиите за аматерите. Врвниот возач Рауно Алтонен од 1977 година е главниот учител за возење.
Тркачкиот оддел малку повеќе ги подзаборави останатите возачи, тие што не се професионалци. Луѓето сакале спортски модел со ознака „м“ за секојдневна употреба, а БМВ сè уште не им излегол во пресрет. 1978 година ќе биде забележана во историјата на БМВ М како година кога за првпат се појавува автомобил во продажните салони со ознаката „м“. Тоа бил моделот „бмв м 1“. Во изработката бил вмешан и Ламборџини кој според договорот ќе ја прави шасијата и телото. Но поради внатрешните проблеми на Ламборџини, БМВ тргнува да соработува со други две италијански работилници. Марчеси и Т.И.Р. и двете лоцирани во близина на Модена. Покрај тркачката изведба била направена и туристичката, со висина од 114 цм и централно сместен мотор со 277 КС. Цена точно 100.000 марки за максимални 264,7 км/ч. Познатиот возач од формула 1 Алан Џонс бил еден од сопствениците, додека легендата Ники Лауда со тркачкиот модел има три победи од осум трки во Про Кар серијата. Првиот автомобил со „м“ во името добива уште еден член во премалото семејство, тоа е „ бмв 535 м“ со 215 КС. Класика од лимузина, а не купе лимузина, со спортски особини. Таа филозофија на класични лимузини со многу коњски сили ја разбирал само Масерати, а како доказ служи моделот „кватропорте ројал“.
БМВ ВО СВЕТОТ НА Ф1
Сега доаѓа ерата на влегување на БМВ во формула 1. Најзаслужен за тој „излет“ е Пол Роше кој од сериски 1,5 литарски мотор со четири цилиндри во линија, успеал да створи расен тркачки погонски примерок со почетна силина од 630 до 800 КС. Таткото на овој турбо мотор, Пол Роше, велел дека моторот развивал дури 1400 КС, но не можеле да ги измерат бидејќи динамометарот мерел силина до 1.280 коњи, а потоа не. За преголемата силина на моторот сведочеле многумина, дури и конкуренцијата му симнувала капа на БМВ за врвно направениот мотор. Болидот на Бребем возен од Нелсон Пике и Рикардо Патрезе, опремен со 1,5 литарски мотор, за првпат се појавува на 23 јануари 1982 година на патеката Кијалами во ЈАР. Неколку недели подоцна Пике ги добива првите бодови за освоеното петто место во Спа Франкошамп. Првата победа тимот на Бребем со БМВ мотор ја забележува на 13 јуни во Монтреал. Големата надмоќ на болидот „бребем бмв турбо бт 52“ веднаш резултира со голем скок.
По само 630 денови од својата премиера успева да се закити со титула. Тој легендарен шампионски болид со 1,5 литарски турбо мотор од БМВ е возен од Нелсон Пике. За болидот на Бребем и денес се зборува, велат најбрзиот болид благодарение на најмоќниот агрегат во формула 1 на сите времиња. Од најобичен морот за вградување во туристичките автомобили до супериорен во класата каде грешките не се дозволени и класа каде нема место за дилетантизам, тоа е класата „формула 1“. Да направиш толку моќен мотор и сè уште да не е надминат од друг, тоа е повеќе од успех. И денес болидите од формула 1 користат турбо мотори со слична, односно иста зафатнина, но БМВ засега не е дел од најбрзиот циркус. „М“ класата истовремено се претставува пред светската јавност во „петката“ со што популарноста и натаму расте, има многу почит кон овој автомобил од поклоници на спортските лимузини. Во времето кога светот на големо ги славел успесите на 1,5 литарски мотор со четири цилиндри во линија, одделот за туристичките автомобили го лансира моделот кој во фабриката е познат под шифрата „е 30“, а во продажните салони како новата „тројка“ (1982 год.). Од овој модел изведбата купе, тргнува накај одделот Моторспорт, а таму ја пречекуваат мајсторите на својот занает кои со филигранска точност ја преуредуваат во нешто толку посебно и толку посакувано насекаде во светот. Купе „тројката“ излегува од тој спортскиот оддел како „бмв м 3“ и јавноста е оставена без здив (1986 год.). Дали била туристичката „м тројка“ или тркачката, народот обете ги обожувал, а меѓу тркачите тој автомобил бил најпосакуваниот и воедно најмногу купуваниот за трки. Ако го погледнете континенталниот шампионат за туристички автомобили лесно ќе ја приметите доминацијата на „бмв м 3“ (е 30). Вреден за спомнување е моделот „ м5“ во V10 мотор позајмен директно од формула 1 и вграден во спомнатата лимузина. Вистински бисер од спортски автомобил, но и екстраваганција. БМВ веќе не го вградува V10 моторот, така што можеме да кажеме дека „м петката“ од тоа време денес претставува повеќе од бајадера.
Бидејќи БМВ не учествува во формула 1, сигурно многумина од љубителите на кои им е познато за 1,5 литарски турбо мотор, се прашуваат зошто БМВ не учествува во најбрзиот циркус кога веќе има добра подлога со турбо моторите и нивната мала зафатнина. Тој легендарен 1,5 литарски турбо мотор има четири цилиндри во линија, додека сегашниот кој го вградуваат во болидите има шест цилиндри во V со работна зафатнина од 1,6 литри и секако турбо полнач. И едниот и другиот се турбо мотори, но со различна градба, линија наспроти V и четири цилиндри наспроти шест. Најверојатно не му е на БМВ до развој на сосема нов мотор, иако сега формула 1 е во нова турбо ера.
Тоа се неколкуте најсветли моменти во историјата на БМВ, поточно на неговиот оддел наречен „М“ (моторспорт). Не дека во денешно време одделот Моторспорт не е толку активен, далеку од тоа, но како да отсуствуваат тие врвни резултати од светски калибар.
ТОП НОВОСТИ
