ШТО Е „САНСИКЕР ДУО“, АВИОН ИЛИ ЕЛЕКТРОМОТОРНА ЕДРИЛИЦА? ШТО И ДА Е СЕПАК Е НАЈНАПРЕДНОТО ЛЕТАЛО ШТО ДОСЕГА Е ПРЕТСТАВЕНО ПРЕД СВЕТСКАТА ЈАВНОСТ. НЕГОВАТА БАТЕРИЈА СЕ ПОЛНИ ПРЕКУ 1.510 СОЛАРНИ ЌЕЛИИ И НЕ Е ПОТРЕБНО ДА ЈА ПРИКЛУЧУВАТЕ ВО ЕЛЕКТРИЧНАТА МРЕЖА, СОНЦЕТО ЗАЕДНО СО СОНЧЕВИТЕ ЌЕЛИИ СЕ ГРИЖАТ ДА БИДЕ ПОСТОЈАНО ПОЛНА И СЕТО ТОА БЕСПЛАТНО.
Ниту една саемска манифестација посветена на автомобилите не може да поминe без да биде претставено некое возило погонувано од електромотори. Штом електромоторите се во игра, тука во истата игра е и електричната енергија. Решил светот да мине од течни фосилни (или вештачки) горива на електрична енергија иако електромобилите уште пред повеќе од еден век го имаа преплавено светов. Требаше да мине еден век за човештвото да се свести и повторно да почне со производство на електромобили. Не ни е целта да расправаме за електромобилите, за нив и за критиките кон нив ќе пишуваме друг пат, но затоа текстов го посветуваме на тие исти електромотори, но не за асфалтните, туку за тие што се некаде во воздухот.
И додека сегашниов свет е презафатен кон автомобилите и нивниот електричен погон, еден мал дел од светот оди чекор понапред и веќе со децении експериментира со електрични летала. За жал светот не ги гледа работите така како што треба, односно во полза на човештвото, туку профитот му е на прво место. Токму од оваа причина големите компании кои се бават со производство на летала (авиони) многу доцнат зад далеку помалите компании и поединци кои со голема љубов и жар работат на идејата да створат летало на електричен погон. Според досегашните сознанија најдалеку во експериментирањето и остварувањето на желбата отишла микро или подобро да кажеме нано компанијата Солар Флајт на чело со Ерик Рејмонд и неговата сопруга Ирена Рејмонд. Рајмонд уште во 80-тите години од минатиот век експериментирал со летало задвижувано со помош на електромотор напојуван преку силата на пилотот, односно системот со педали (велосипед), а потоа експериментира со летало кое директно црпи електрична енергија преку сончевите ќелии. Третиот чекор е направен во 1986 год. кога на такво слично летало е додадена мала батерија.
Најголемиот напредок од негова страна е направен во 1990 година кога го претставува неговото прво летало на сончева енергија и батерија сместена во телото (фуселажот). Едноседот „сансикер I“ и денес претставува техничко технолошки врв од летало. И покрај тоа што брачната двојка Рејмонд постигнала огромен успех, тие не застанале со иновациите и работењето, туку отишле многу понапред. Во 2013 год. на самеската манифестација посветена на леталата во Фридрихсхафен, Германија, го претставуваат најновото летало на електричен погон, со енергија добиена директно од сончевите ќелии. Леталото кое е именувано како „сансикер дуо (II)“ („трагач по сонцето“ на македонски) всушност е продолжение на „сансикер I“. Засега ова летало е најнапредното, најбрзото и единственото кое е конструирано со две седишта едно до друго, а не едно зад друго (тандем), затоа во името е додаден зборот „дуо“.
Горната површина од леталото, крилата и хоризонталниот стабилизатор, е прекриена со 1.510 сончеви ќелии преку кои сончевата светлина се претвора во електрична енергија и со неа се снабдува електромоторот сместен во вертикалниот стабилизатор. Моторот нарочно е ставен позади за што подобра избалансираност на тежината но најмногу поради задоволување на строгите правила на аеродинамика. Предниот дел заедно со крилата и телото се „чисти, празни“, односно на нив нема ниту еден елемент кој би го попречувал движење на воздухот околу леталото. Неговиот скелет е направен од алуминуим и титаниум додека останатите делови, трупот, крилата и стабилизаторот се изработени од композитни материјали. Електромоторот поседува силина од 5 kW или 6,8 коњски сили, односно од сончевиот систем добива толку енергија и со неа постигнува силина од 6,8 КС, но кога моторот е напојуван од батеријата тогаш добива силина од 20,4 до максимални 34 коњски сили.
Леталото со распон на крилата од 22 метри всушност е еден вид едрилица. Откако ќе постигне доволна висина, пилотот може да го исклучи моторот и од тој момент леталото слободно плови низ воздухот, се однесува како едрилица. Неговата конструкција е таква и затоа слободно можеме да напишеме дека е едрилица со електромотор кој сончевата светлина ја користи како гориво со помош на сончевите ќелии.
Како што наведува производителот леталото може да се задржи во воздух над 12 часови, што е повеќе од доволно за да стасате било каде. Сега се прашувате со која брзина се движи леталото. При експерименталните летови „сансикер дуо“ никогаш не постигнал поголема брзина од 161 км/ч. Ако авионот лета со брзина од 70 отсто од крајните брзински можности, тогаш лет од Скопје до Охрид или Дојран би траел околу час и половина, со брзина од 110 до 115 км/ч. Колку за пример ќе наведеме дека ова е единственото летало на електричен погон кое ги прелетало Алпите не еднаш туку многу пати, така што сега добивате поцелосна слика за неговите висински летачки способности.
Моторната едрилицата „сансикер дуо“ досега се има искачено до неверојатни 4.545 м, но конструкторот уверува дека може да постигне уште поголема висина. Тежината на празното летало изнесува 280 (290 кг), а крајната полетна тежина изнесува 470 кг, односно при полетување може да понесе 170 (180) килограми. И ако ви е премногу жешко во кабината, конструкторот го решил проблемот – отворил големи прозорци од двете страни, кои можат да се отворат за време на летање. Оваа особина е премногу ретка во воздухопловството, така што за „сансикер дуо“ тоа е голема предност.
Иако се направени многу експериментални летови, од кои повеќето траеле со часови, сепак „сансикер дуо“ сè уште е во експериментална фаза. Засега нема никакви најави од страна на производителот за сериско производство, но неговата намера е да го внесе леталото во сериско производство. Нема најави кога точно или отприлика ќе се случи тоа, но ако има некакви вести од компанијата Солар Флајт веднаш ќе ве информираме.
А што е со големите производители на авиони? И тие вршат некакви експерименти, но не можат да се пофалат дека отишле подалеку од Солар Флајт.
ТОП НОВОСТИ
